Tuesday, September 23, 2014

Church School hla cauk

Unau hna kan fale tete cawnpiak awk ah hla cauk timhtuah mi kan taar piak hna. Download ih print khawh a si. Hi link ah hi a si lai.

Jesuh Khrih cu Bawipa a si.

Nan unau,
Cate Tuan Za Kip Thawng

Church School Cawnnak Cauk (kawl holh)

Unau hna kan fa le tete chimh le cawnpiak khawh ding in kawl holh in timhtuah mi Church School Course hi ka rak in taar piak hna. Doawnload ih print khawh a si.


Jesuh Khrih cu Bawipa a si

Nan unau,
Cate Tuan Za Kip Thawng

Rawltak magazine volume 1- 9 tiang

 RAWLTAK MAGAZINE  VOL.1-9 TIANG

Unau hna hi rawltak cauk hi vawlei ka kip ih a um mi unau hna reel kho ding in ka duh ca ah link kan taar piak mi hna a si. A cauk in ngeih ih reel a duh mi nan um ah cun download ih print khawh ding in siannka pek a si ko. Nan phawt tik bel ah man ngei lo te in thawngtha a karh nak hnga caah phawt khawh si seh law a tha tuk ko hnga.

Rawltak vol.1
Rawltak vol.2
Rawltak vol.3
Rawltak vol.4
Rawltak vol.5
Rawltak vol.6
Rawltak vol.7
Rawltak vol.8
Rawltak vol.9


Jesuh Khrih cu Bawipa a si.

Khrih ah nan unau,
Cate Tuan Za Kip Thawng

ZUMHNAK PA LE PA (3) HNA by Watchman Nee

ZUMHNAK PA LE PA(3) HNA
Watchman Nee


    Pathian nih sal ih a tangmi a mihna hruaichuak ding in riannganpi quan a thok tik ah, a hmasabik ah Moses kha burbuk chung in  a auh ih Kei hi na Pa Pathian, Abraham Pathian, Isaak Pathian, Jacob Pathian ka si a ti (Ex. 3:6). Israel mi hna sin ih biachim ding in Moses a fial tik zong ah khan Bawipa, na pupa hna Pathian, Abraham Pathian, Isaak Pathian le Jacob Pathian nih nan sin ah a ka thlah na ti lai tiah a ti (Ex. 3:15).
  
    Hi min pathum hna chal in Pathian a phuan tawn mi nih hin zeidah sullam a ngeih ti hi ruat
ti uh sih. Kan Bawipa Jesuh rori zong nih Pathian nih kei cu Abraham Pathian, Isaak Pathian, Jacob Pathian kasi tiah nan sinih a chim mi kha nan relbal lo maw a ti hna (Mt. 22:31; Mark. 12:26; Luke. 27:37). Minung hna sin ah Pathian aiphuan tikah zeitindah mahhna pathum min hi a chim tawn? Kannih fa sinak a co cang mi caah zeidah a biapit nak a um?
  
    Pathian nih Moses hmang in a thimmi miphun, sal ih a tang mi hna cu a miphun si zungzal dingin a auhchuak ih, Biakamthar a hungphak tik ah cun Pathian nih Krih kha thihnak in a thawter
thannak thawngin a miphunthar a sihnga ding mi caah lam a sial piak ih cucu Pathian zaangfahnak ruang lawng in a sikho mi a si.
  
    Tuchan ah Israel timi umzia kan theih khawhnak ding ah cun Gal. 6:15 ih sertharthannak dah ti lo cu cuarpartannak hna hi zeihmanh a si lo ih, tanlo zong hi zeihmanh a si hlei lo tiin Krih ah cun mi vialte akhat in a kan chiahmi theihfian hi a herh taktak mi a si. Jesuh Krih ah ihngat in Pathian Siangpahrang fa (Israel) kan sinak hi Lamkaltu Paul nih a phuanchuah mi le hrilhfiah a timh mi cu a si.
  
    Pathian nih amah ta siawk ah a kan timhtuahnak kong hi cipciar ngai in kan zoh a hau. Chimhfiannak ding caah a hmasa ah mi laarcuang pathum hmang in kan cawng lai. Hi mi pathum, Abraham, Isaak le Jacob hna bantuk in Pathian nih a kilven mi hna hi Baibal ah midang an lang tuk lo. Hihna nunnak in cawng tuah hna uh si.
      
    Minung tluknak ah kirta duak uh silaw, Adam nih Pathian dawtnak a tluktak ih chiatserhnak tang ah aa paih, amah bantuk in a hungchuak mi hna zong sual ruangah cun chiatserhmi an si dih ih, misual an si dih. Cuhna lakah Noah lawng hi Pathian hmaiah a tlingmi le a felmi a si.
  
    Sihmansehlaw, Noah cu a tuanbia a dong ih zeitin dah Pathian nih amah he lenqi khawhnak ding in lam a siampiak ti kan hmu tilo. Pathian hmaiah cun a tling bak ko. Sihmansehlaw, zeitin dah dinfelnak chungah a qhan vima ning a si ti theihkhawh a silo. Cu kong ah cun Pathian nih a hruaining hi theihawk a har ko.
  
    Abraham tuanbia kan vun phak bak in, Pathian nih a  thimmi hna a timhtuah ning kha kan vun theihkhawh cang. Abraham cu a pupa chan in siasal a biami a si kobu ah, Pathian nih a auh bak ko (Jos. 24:2-3). Hi siasal a biami pa hi Pathian nih aa thawh riangmang ih Ka ta a si a ti daih ko. Pathian nih cun a mah remruat le duhning in Abraham cu aa thim ko. Amah abraham lei ih thilum mi ruangah a si lo zia, hi kong ah hin a fiang tuk ko. Kannih Pathian fale hna zong hi cu bantuk cio cu kan si ko. Pathian zaangfahnak cu pom in, a khamhnak kan co hnuah, a mah mithim cu kan si ve cang. Hibantuk hin Pathian nihcun a mithim hna cu amah duhning le remruahning liauliau in (lawnglawng in)  amah ta ah a canter hna.
  
    Abraham leh Isaak hna cu miphun bantuk in rel an si rih lo. Jacob a hung chuak ih, Pathian nih Israel tiin min a thlenpiak. Cucu   Pathian nih a miphun derh le sersiam a duh  ruang ih a thil tuah hmasat mi cu a si. Hramthoknak dot hnih in a lang. Cucu zumhnak pa le hna a siamchuah hnu lawnglawng ah Israel miphun timi a chuak kho. Hihi a si khawhnak ding ah Pathian nih cun Abraham le a tu a fale hna cu a sersiam vima hna ti kan hmuhkhawh. Hi mi hna cungah hin miphun qo hram aa thok. Hi zumhnak pa le hna hi umhna hlah sehlaw hi miphun zong hi a hung chuak kho hnga lo. Cu a si ah cun hi pa laarcuang pathum hna hmang hi Pathian nih a mithimhna a timhtuah kan ti khawh lai.
  
    Abraham, Isaak, Jacob hna dirhmun hna a hleice ih an biapitnak hi kan ruat bal maw? Pathian min le Pathian mizia cu hi mi hna hmang in phuanchuah in an um. A nih cu Pathian a si ih minung hna sinah aa phuan tikah an Pathian a si zia kha a langter tawn. Thawhqhannun fianternak ding zong ah Jesuh hrimhrim nih a chimqhan ve. Hi mipathum hna hi vancungpennak ah an umzia Jesuh nih fiang te in a chim (Luke. 13:28). Hi mipathum hna min a chal ih a chim peng nak hi a ruang zei dah a si hnga. Hi dirhmun hna hi zei tin dah kan phak khawh lai?
  
    Miphun kong zingzoi ning te ih kan zoh tik zong ah, Pathian nih a miphun a timtuah ning fiangten kan hmuhkhawh. Tulio krifabu chan zong ah, Pathian nih a mah min phortu dingah miphun aa timhtuah cuahmah ko (Lam. 15:14). Cukong ah lamhruai tu hna cu a tu an kong kan cawn cuahmahmi kong hi an si. A mi a timhtuahnak a hram ah Pathian nih Abraham a hman. Cu a mithim Abraham nunnak ah cun Pathian nih rian a quan. Cu bantuk qhiamqhiam in Isaak le Jacob nunnak zong Pathian nih a rianquan ning  langhternak ah a hman ve. Hi  mi dangdang cung ih Pathian thiltinhmi hi a khat mi an si ko. A mah duhning le remruah ning kha a mi thim hna nunnak ah tarlan vima a duhmi kha a langhter colh fawn.
  
    Abraham in hram a thok ih, fiang ngaingai in a lang lo zong a si kho men. Sihmansehlaw, Jacob in miphun (12) an hung langh tikah cun Pathian tinhmi cu a langfiang tuk cang. Minung pathum ah, tinhmi pakhat, tinhmi tlinterning lam dangdang
tung in Pathian cu aa phuang. Hi mi pathumhna lakih mipakhat cung lawngah a tinhmi a tling kholo. Cungnungbik Pathian thiltining cu a sawhsawh (quk maw tak)  a sibal lo ti a langhter. Hahdam ngai le kanmah duhning ih olzaang tein Pathian nih a tinhmi cu a tlin ter lai lo tinak a si. Thil a hmebik kan ti mi zongah Pathian rianquannak le aaphuannak hi kan hmuhkhawh zungzal awk asi. Pathian fale hna nih cun ka caah cun Abraham Pathian, Isaak Pathian, Jacob Pathian a si tiah kan phuanchuah khawh ve nak hnga hi mipathum hna hmangin Pathian aa phuannak hi kan theihfian hrimhrim a hau. Hihi philhlo tein i cinken hna uhsih. Ishmael nih cun Abraham Pathian lawng thei in, Esau nih cun cunak kau deuh in Abraham le Isaak Pathian ti tuah seh law, a tlam a tling hrimhrim lo tinak a si. Thiangthlarau hruainak taktak nunah hmuhfian ahcun Abraham Pathian, Isaak Pathian ti tianglawng cu a za hrimhrim lo. Jacob Pathian zong a tel hrimhrim ti hmuh khawh a si. Israel mi taktak caah cun hi mipathum hna Pathian hi a tlam a tlingcem mi a si.
  
    Pathian fa sinak cocang mi caah tlakcham nak le chambaunak cu ka ngei, hmanseh zeiset ti ka ngal lo kan ti tawn. Kan nun a liamcia caan chung zongah Thluachuah lethnih kong zong hi theihfian duh ah kan rak i zuam sek zong a si kho ko. Sihmansehlaw, zei set hi dah thluachuah lethnih cu asi ti kan fiang lo kho men. Kei nih cun thluachuah lethnih lawng si loin, thluahchuah letthum(thuahthum) asi ka ti. Kan cawn hnga dingmi ah hin hi mipathum hna nunnak hmang in thluachuah letthum tarlan  a si lai.
  
    Zeizong vialte hrampi cu Pathian a si. Sermi thil vialte chuahkehnak Bawipa Jesuh nih Ka pa cu a tutiang zong ah rian a
tuan, kei zong ka tuan ve a ti bantuk khan. Hihi theihfian hrimhrim a hau. Minung hi cu zeithil hramthok nak hmanh kan si lo. (Minung in zeihmanh hram aa thok lo). Pathian lawng hi zeizong vialte hrampi a si (Gen. 1:1, IPet. 1:3-5). Minung hi zeithil hramthoknak hmanh kan silo ti hi ngaih a nuamlo ngai men lai. Sihmansehlaw kan theihfian ni cu kan i lomh ni a si lai. Chimh ka duh cu zungzal a hmunmi thilmansung tuk a hramthoknak rengreng cu Pathian lawng hi a si ti hi asi.

    Abraham le Noah cu an i lo hrimhrim lo. Noah cu amah chanlio minung hna lakah cun a danglam hrimhrim ko. Mi
tha , mifel a si. Abraham tu cu, cubantuk cu a silo. A pawngkam minung hna he an i lo ko. Siasal a bia ve ko. Cubantuk minung va si hmanh sehlaw Pathian nih a thim daih ko. Abraham amah lei chuak chimh awk le , chuankhan awk a ngeih lozia hi nih hin a langhter. Pathian tu kha zeipaoh ah tuanvo a latu a si deuh. Zeizong vialte tikhotu Pathian nak ih a sungdeuhmi zeihmanh a umlo. Abraham nihcun zeitik hmanhah Kanaan ram ka lut te lai tiah a tim ballo. Sihmansehlaw a kalchuak ih, khawika dah ka kallai ti zong a theilo. Pathian nih a auh caah a auhnak a leh ih, a kalchuak phawt a si ko.
  
    Anmah lei chuak thil zeihmanh rinh ti lo ih Pathian lawng  a rinchan mi cu zeitluk mi thluachuak dah an si. Amah lei zeihmanh chuahpi ding a ngei lo mipa nih khan a inn le lo, chungkhat rualchan cingla vial te le a ram cu a chuahtak mai ko khah. Zeizong vialte hrampi Pathian hi kan theihfian hnu ah cun kan nunchung vialte kan tonmi paoh ah mah le mah i bochannak kha chiahtak in, lunglawm tein, Pathian nih rem a ti ah cun ti le Amen ti khawhnak  a hungchuak tawn.
  
    Abraham fapa ngeihchun, a fapa chungchuak rori zong Pathian sin in a chuakmi a si. Minung phungah fa ngeihkhawhnak kong ah an nupa caah lam a um ti lo. Abraham in a chuak mi zeihmanh a um tilo. Amah remruahnak ih a hrinchuahmi Ismael nih cun Pathian remruahnak chung ah hmun pakhat te hman a ngei kho fawnlo. Hibantuk ah hin pei Abraham nih cun Pathian hi zeizong vialte hram a si nak cu a cawn vima cu. Pathian lo in zeihmanh a um kholo tihi a fiang chin lengmang. Pathian nih a ti phawt lo ah cun zeihmanh a mahte a tuahkho mi a si lo zia  a fiang deuhdeuh. Hiban tuk thil a kan cawnpiak nak thawng in pei Pathianmi sinak lei ah nifa kan
than khawh nak cu a si cu.
  
    Isaak cu Pathian remruat, biakam fa a si. Hihi Pathian nih Krih in rian a
tuanmi langhternak hmuhsak tu a si. Gal. 4:29;3:29  ah kan hmuh bantuk in roco tu Isaak cu biakamfa thlarau phung in a chuakmi a si bantuk in kannih zong biakam fa kan si cang tiah ati. Ga. 4:4-6 ah cun.. sihmansehlaw tinhmi caan a hungphak tik ah fa sinak kan co khawhnak hnga nawlbia tangah a um mi hna tlanh awk ah Pathian nih a fapa cu nu chung in a chuahter, Judah phung chung ah a chuahter ati. Cu ti cun, fa nan si cang caah, Pathian nih a Fapa thlarau cu Abba, Kapa tiih au kho dingin kan thinlungchung ah a thlah ati.
  
    Amah chungih i thlennak ruangah danlamnak tampi Abraham nunnak ah hmuhkhawh asi. Jacob tu cu harnak le tuarnak tampi a ton ih a pahchih mi pa asi. Isaak, minung sawhsawh a si ve mi, mi nak si deuhnak zong a ngei ve lo mi, cu, a hung lang ve.Isaak cu mi sawhsawh a sinak dah ti lo cu a tuanbia ah hin zei thil lianngan a tuahmi hmanh hmuhawk a umlo. Hi ti hin zoh tuah hnik uh sih. Abraham a rumzia kan theih, Isaak tu cu cubantuk a si ve lo. A pa sin tu khan ro tampi a co ih cucu a si ko. Hi ro a co khawhnak ding ah hin Isaak nih zeihmanh a tuah a hau lo. A pa fapa a sinak lawnglawng khan ro a co mai ko. Abraham nih a cawhcia tikhor Isaak nih a cawh
than mi kan hmuh khawh. Hihi a riantuan mi kan hmuhchun mi cu a si ko.
  
    A si ah cun Isaak nun in zei dah kan cawn lai? Hihi a si. Pek kan si lo ah cun kanmah lei in zeitehmanh kan ngei kholo tihi asi. Kanmah lei chuak zeihmanh a umlo bantuk in keimah te nih hin khuazei pi hmanh khi kan phan taktak kholo. Paul nih Amah sinin nan hmuhmi dah tilo ngeihmi nan ngei maw? a ti bantuk khan, Pathian cu zeizong vialte hrampi, cu cu kan Pa a si ti hi Abraham nun nak in kan cawn khawh mi hi zeitluk miaknak dah asi. Petu hrampi cu Pathian hi a si tihi Abraham nunnak ah hin fiangtuk in a lang. Isaak tello (fapa ngei lo) cun Abraham ngeihmi hi a tlamtling lo ti kan theih khawh. Cu nih cun Pathian amah lila cu Fapa si in, petu a si
thiamthiam nak kha a langhter. Sual ngeihthiamnak cu  manlo in a kan pekmi a si bantuk tein, sual teikhawhnak zong kan co awk thiamthiam asi. A hrampi a si mi Pathian sinin kan hmuhmi lawng te hi kan ngeih ih kan hman a si ko. Abraham sinah a pek mi cu Isaak sin zong ah a pek ve ko ti zong fiang chinchin in hmuhkhawh a si (Gen. 26:3-5).
  
    Isaak cu a chuah cangka in mirum mi a si colh. Zumtu hna hi thlarau lei ah nikhat hnu nikhat kan rum deuhdeuh tiah kan ti tawn. Rumnak chung ah a chuak colh mi tu kan si deuh ti theih a
tha. A rum ciami kan sizia hi thlarau lei nun ah kan hmuhkhawh lengmang ko. Hi ti hin chim tuah uh si law. Nunnak petu thlarauphung nih cun sualnak le thihnak phung chung khan a kan chuahter cu kanmah lei tikhawhmi thil a si lo. Krih ah kan ngeih mi thil tu kha a si deuh. Vawlei hnuhkhawhnak (gravity) a teitu va hna bantuk khi kan si ko. Va hna nih hin cu an ngeih mi thil cu dawhcah ten an hman peng ko. Sualnak le thihnak phung chung in chuahnak biathli Pathian nih a kan pekmi cu kan hman awk tu khi asi. Aw, kristian zeimawzat nihcun hi biathli hi an thei hnga dik maw?  Rumcia in hrinmi fale nih zeihmanh harsatnak pahtlang ding a um lo dahkaw.
  
    Isaak nun lungphun cu dawhtu, arak cotu, sinak hi a si ko. Hi mipathumhna nupi hna sin zong in cawn khawh mi thil a um. Sarah cu Abraham farnu a sinak hlei in thil dang zeihmanh a kong kan thei tilo. Chaeldea ram Ur in Abraham nih a kalpi ve ti kan theih khawh. Jacob nih cun a nunnak chungah harngaiin zuam lengmang bu in a nupi a ngeihnak kan theih. A nupi, a dawt tuk mi Rachel rori zong kum  14 chung rianhrang
tuan hnu in a ngeih mi asi. Hiti hin a duhmi thil hi harsa ngai in a ngeih tawn. Isaak ve cu a nupi cu  a ngeihhlan  ah a hmu bal lo. A pa Abraham nih cun a fapa    nupi ding cu zeibantuk dah a silai tiah a duhning kha a chim. A sal Eleazar a thlah ih, a salpa nih cun a pu duhning te in a pu ih fapa nupi ding cu a man peek in a rak hruaipiak khawh. Isaak cu fapa a si ruangah a herhmi paoh a pa nih a khanpiak dih. Hibantuk hin Pathian nih a kan pek lo mi thil cu zeihmanh kan ngei kho lo.  
  
    Jacob ah cun Pathian nih a fale a zohkhenh zia le a hruaizia kan hmuh khawh. Mi tampi nih Pathian cu zeizong hram a si ih a sinin zeizong vialte kan hmuh ti kan theih. Cuti a si ko bu ah a thil pekmi ilaak le co mai ko lo in ngeih aa tim peng mi kan tampi. Hi thilah hin Jacob mizia hmangin cawn ding tampi kan ngei. Kan taksa cahnak nih hin a kan tei tuk ti kan hmuhkhawh. Kan tikhawhnak in Pathian duhning tlamtlinter i tim riangmang in
tan a la mi kan tam ngai rih fawn.
  
    Hi kan taksa cahnak a colhchuah mi a nasat tuk caah hin sual teikhawhnak nun thianhlimnak thurinh hna zong hi kan theithiam tawn lo. Hi kan cahnak hmang ih kan kal tik ah kan phak khawhnak a tawi zia le a hlat lo zia khi akan fianter.
  
    Krih rocotu kan sinak, Pathian fapa hi ro bantuk in a ngeitu kan sinak, cu kan comi ro atakin kan ngeihnak kong  hna, kan theihkhawhnak  ahhin minung lei chuak cahnak le thilti khawhnak nih hin a kan buai ter tawn. Jacob cu pafim, thiltikho taktak mi pa asi. A tinhmi a tlam a tlinternak ding kongah a ti khawhlomi hi a um tuk lo ti awk tlakkhin a um. A u zong a hlen, a pa zong a hlen, a pu thilngeihmi chungzong khan fimngai in a mah zawnruat in thil a tuah ning kan theih. A rum ve bak ko khah. Sihmansehlaw,  hi a thil ti khawhnak thawng in a ngeih mi vialte kha Pathian nih a ca ih a tuah piak hnga mi thil kong ah cun zeihmanh sullam ngeilomi an si ko. Zeihmanh lo ih canter hmasa tu kha a herh deuh. Jacob nih a nunnak ih thil a tonmi hna le Pathian nih a chimhhrin ning hna nih hin Thiangthlarau nih zumtu a sersiamnak kong kha a tarlan mi asi.
  
    Jacob zulhmi lam hi a diklo mi lam a si zungzal tawn. A chuah ka rengreng in theihkhawh a si. Faphir an si ih, an chuah lioah Jacob nih a u Esau  kedil a tlaih peng, sihmansehlaw Jacob nih cun fapa upa sinak cu a co kho hlei lo. Fim ngai in a tuahsermi ruangah fapa upa sinak cu co kho ko hman seh law, thinphang in a tlikter tu ah cucu a hun i chuah ko. Rachel cu  duhtuk ko hman sehlaw, a duhlo deuhmi Leah tu a ngeih hmasa a hau. Paddan ram in rum ngai in chuak in, innlei ah tlung hmanhsehlaw, cuvialte cu a u Esau kut ah a pekdih fawn. Hihi Thianghlarau nih nunzia a kan cawnpiakning cu a si. A khuakhan le a remruah khawhnak vialte chuah in a kawl ih a ngeih mi vialte cung zong ah a donghnak nawlngeitu taktak cu Pathian asi. A herh ahcun harnak le tuarnak hmangin cawnpiak a herh rih fawn. Hi nih hin minung fimnak in kan nun lo zia le tlamtling te in khuakhang tu cu Pathian a sizia fiangtukin a langhter.
  
    Jacob nih cun cawn fuh mi thil ropui tukmi a ngeih vi ma. Tha ba ngai ih a chiahmi a ro vialte cu sunghkho dirhmun ah a dir. A nunnak ca hmanh ah thinphan awk asi cang. Zeiti te tal in a u pa kutchung ah a him khawhnak ding khua cu a khan hrimhrim a hau. Sihmansehlaw, culio thengte ahcun Pathian he an i tong ih, a ke hna a bei cang. Pathian rori nih a tuahhram mi asi. Jacob, hlenhhmang pa, cu, Pathian Bawibik fa, Israel ah thlen asi cang. Cucu Pathian pennak a hramthawhnak ding caah Pathian thimmi miphun a hung thawh kehnak hram cu a rak si. Cu kaah  cun a vun i thleng ih, mi a hlengtu pa kha, a fapa le hna nih an vun hlenve cang. Putar, thil tampi a theicangmi le a fimngaimi  pa nih cun a fapa le hna hlenhnak hi cu a theihthiam awk asi ko nain. Sihmansehlaw Jacob cu ahlan Jacob si ti lo in Mithar asi cang caah theihkhawh aa timhtik ah a nun ti buaitu tu ah a cang. A fapa le hna hlenhnak cu a zumh. A qap ih ka fapa angki a si ko hih, sahrangnih a seh cang ko hme hi! Joseph cu a sop viar ko lai hme hi! a ti ih a
tap thluahmah ko (Gen. 37:33).
  
    An minung mizia cahnak hrawh hi Pathian mi hna ton awk hrimhrim thil asi. Jacob cu amah te lawng a um cang, cun, mi pakhat nih khua a dei tiang in a paih (Gen. 32:24). Vawlei sualmui chungah hin kan cawlkhoko rua kan ti tawn. Kan vung kal taktak tikah cun kan donghnak cu kan phan colh lengmang ko. Hihi Thiangthlarau rianquan nakin theihter a kan duhmi a si.
  
    Abraham nih cun Pathian cu Pa bantuk in a langhter ih, zeizong vialte hrampi a sizia  a cawm vima, Isaak nih cun fapa sinak in ro cu a co. Pathian thluachuah a kan pek ning paoh in a don zia a thiammi cu zeitluk lomhawk dah asi. Sihmansehlaw, a thluachuah kan don ko mi cu kan fello nak ruangah kan vaivuanh tamtuk. Jacob zong cubantuk cu a rak tonbal ve. Sihmansehlaw, a minung sinak cu khuaipiak dih asi. Hi nun hi na ton caan a phan ve te ko lai. Pathian zumtu nun zia dik takah cun mahlemah i bochannak nun cu a dong. Cucu Jacob nih a vun theihfian tikah Siangpahrang Fa ti le Pathian Israel chungkhar sinak amah ah hram aa thok asi kha.
  
    Kan fianchin nak hnga hiti hin chim
than tuah ning law. Chuahpi mi hrimhrim in miqha kan ti mi hna khi, Pathian kawlchuah mi hna an si tuk lemlo. A ruang cu, cubantuk mitha tuk mi hna nih cun Pathian tonghnak hi an thei kholo. Cu caah, mi sawsawh, mi satlliah, nangmah le keimah bantuk, zeitik paoh ah a zaangfahnak riantuannak ih aa lawmkho pengmi hna khi a kan thimdeuh tawn. Nunzia a kan cawnpiaknak kong zong ah a chimhhrinnak zong ah aa lawmkho thiamthiam mi khi a thim ko hna. Abraham sinah cun misual hna cungah Pathian thiltuahmi a lang ih, Isaak nun ah cun Pathian nih a fapa nunnak a kan pekmi a sunlawizia a langhter. Jacob nunah cun Thiangthlarau hruainak Pathian sinin a rami kan hmuh tam chin lengmang nak hnga lam a kan hmuhsak.
  
    Kanmah mizia a
thalomi cu a dongh ter ih, nunzia thar, Krih ah pek kan si. Amah he thianghlim peng ding in a kan sersiam. Cuticun, Thiangthlarau nih cun Pathian duhnak kan tuah khawh nak hnga a kan hruai tawn. A fale hna lam a kan hruaining cu hitihin asi.


*hmailei ah peh a si rih lai

Friday, September 5, 2014

ZEI TIN DAH KAN SAK CIO? – Part (2)


ZEI TIN DAH KAN SAK CIO? – Part (2)
                   Cate Tuan Za Kip Thawng        
IKor. 3:10,11,16,17  ITim. 3:15


(4) CHUNGTEL , MEMBER SINAK

Bu kal ning ah cun, tahchunnak ah, AG bu khi na duh ih na uar bik mi a si ah cun, an pastor maw tuanvo ngei tu hna kha na vaton lai ih na VA LUT. An nih nih thlacamnak zapi hmai ah an in ngeih paik lai ih an chungtel na si kho ve. Nun na ngeih ngeih lo a si lo. Baptist na duh ah cun NA VA LUT kona duh lo ni khua ah na chuak i a dang bu ah na lut. RC na duh ih na VA LUT ko, na duh lo ah na chuah tak ko.. Pathian krifabu chung bel cu ban tuk in a duh mi paoh luh khawh a si lo. A duh lo mi zong lut lo in um khawh a si hlei lo. KAN LUT, LUT LO ti tu khi si lo in Baibal cawnpiak nak ah cun Pathian Krifabu chung ah amah nih a kan chap tu khi a si. Kan mah te kan va lut, kan va pe a si lo.

Pathian krifabu cu Pathian innchung khar a si ti kan theih cang. Innchung khar minung si awk ah i pek khawh le va luh khawh a si maw? Si lo. Na nu le na pa innchung khar minung si awk ah cun an mah chung in a chuak mi (hrin mi) na si a hau, na pa le na nu nih an inn ah an in hrin cang hnu ah cun na duh thim le thim lo zong zei hmanh a si ti lai lo. Hrin na si cang ka te in an inn chungkhar mi nung na si colh ko. Kan mah te kan i pek, ih kan va lut a si lo. Kan nu le kan pa tu nih hrin chuah nak in an innchung khar minung ah an kan chap tu khi a si deuh. Cu ve bantuk in Lamkaltu. 2:47 kan zoh tik zong ah “Pathian kha an thangthat i mi vialte nih an hmaizah hna. Cun khamh a si lio mi hna cu Bawipa nih nifate in an bu chung ah khan a luh ter lengmang hna” tiah a ti.

Gal. 3:26-27 chung ah Khrih Jesuh he ipehtlaihnak thawng in Pathian fa nan dihlak in na si cu zumhnak thawngin a si. Khrih he i pehtlaihnak chungah tipil an ing i cucaah Khrih  kha nan hruk cang tiah a ti. Zumhnak thawng in Khrih Jesuh he kan i Pehtlaih ih cu ti cun Pathian fa kan hung si kho. Cun citi ih Khrih he kan i pehtlaihnak chungah tipil kan ing cang, cu ciah ah cun Khrih cu kan i hruk cang. A mah ta kan si cang. Langhter duh cu Krifabu chung phak cu tipil lak nak in a si lo. Tipil in nak cu Khrih he kan i pehtlaihnak ah khan a si cang. Nihin ah buram ah cun Khrih he na pehtlaihnak ah tipil in cang mi na si zong ah an bu chung member na si langhter nak ah an in pilh qhan qhiamqhiam lai. Cu bu in budang deuh ah na qhial qhan zong ah tipil an in pek than ko lai. A hlan ih ti a rak in pilh tu pa kha mi piangthar a si zong ah, Jesuh min, Pa, fapa, Thiangthlarau min in Pathian mi rori nih a rak in pek cang zong ah an pom hlei lai lo. An bu chung na luh ding ah cun an pastor maw, ordained upa nih maw ti an in pilh qhan hrimhrim lai. Cu nih a langh ter mi cu. Tipil hi Khrih zumhnak lak ter nak ah an hmang lo ih Bu chung member luh nak tu ah, kan member a si cang ti pomnak langhter nak tu ah hman a si ti cu a fiang ter ko. Pathian krifabu tu ah cun a minung nih tipil an pek nak ruang ah si lo Khrih ah tipil pek na si cang ruang tu ah Krih ta na si colh ih, a ta na si cang caah a  minung hna umnak a si mi a tuuhruang, krifabu chung ah an chiah tu khi a si.


(5) I THITHRUAI NING (organization)

Mi tampi nih krifabu unaurual an zoh tik ah an khuaruah a har. Khuakhat le khuakhat a um mi krifabu hna i pehnak zong um lo. Cheuhra cheukhat in zungpi (center) an i pehtlaih ti um fawn lo. General secretary le president ti bantuk, women secretary, Youth secretary, Chairman ti ban tuk um fawn lo. E & M department, Sunday school department ee ti bantuk a dangdang zei um tung lo cun, a si duh deuh lo eh, hawi an lo hrimhrim lo, a si zong a si kho hnga maw? I thithruai ning le organization hna ngeih ve lo ah cun an ti tawn. Kan ngei lo a si lo unau. Kan ngeih ve ko ee. Sihmansehlaw, kan nih cu minung nih cozah rian bantuk in a niam, a sang, a lu tlai hei ti bantuk in le peknak thawhhlawm ih i peh tlaih ti bantuk cu ngei ve hlah ee.

A ruang cu Baibal ah a um lo caah a si ko. Jesuh khi a zultu pahlei hnih cung ah General Secretary a tuan bal maw. Peter khi teh an president maw a va si hnga. Jesuh le a zultu pa hleihnih hna an  head quarter cu khawika khi dah a va si hnga. Hi pawl hi zungkai tu mumal zong ngei hna hlah. Cazi le darwan bantuk zong an ngei lo. Inn le lo mi hnuh hngan ih hi hi Jesuh te zungpi cu a si ti awk nih um fawn lo. An vak an tawi lengmang ko ee. Peter sin ah khua dangdang ih Jesuh a zul ve mi hna nih an ngeih chiah an rak khon hna ti bantuk um fawn tung lo.

Krifabu nih a ngeih mi i thithruai ning   a dotdot hna cu, nihin buram ih hmuh mi bantuk ciah cu a si lai lo. Sihmanhsehlaw Baibal ah a um mi zat hi hmang uh si law a za ve ko lai dah ka ti. Pathian tuah mi i thithruai ning kan hei ti ko lai teh. Baibal chung um mi a si caah.
Lam. 14:23 kan zoh tik ah Lamkaltu hna kha khua kip ah an tlawng vima ih krifabu zohkhenh le hruaitu ding krifaupa kha  rian an va fial vima hna ti kan hmuh. Cucaah krifabu cu i thit hruai ning ngei lo pi in le hruai tu ngei lo pi in a kal sawhsawh a si lo. Krifabu hruaitu , zohkhenh tu ding cu krifa upa hna an si.

Fip. 1:1 chung ah cun krifabu chung mi hi dotthum in a langh ter,
          1. Krifa upa (Elders, Bishops, Overseers)
          2. Deacon (riantu, minister)      
          3. Mithiang hna (zumtu)
Krifa upa hi krifabu pakhat chung ah pakhat nak tam a um a hau, a ruang cu Baibal cawnpiak nak kan zoh tik ah krifa upahna (elders) ti in a tam lei in a hman lengmang. Krifa upa hna khuakhan lairel nak a tak ih a tuancuahk tu ding cu deacon pawl hi an si. Cu hruai mi mipi zumtu (mithiang) hna ti in a dotdot ten Pathian nih a chiah ko.

Hi krifa upa rian le deacon rian cu (office) quan ding in a fial in i fial (khanh) a si ih, fial mi hna nih cun krifabu cu qhit le hruai a si. Krifa unau thlarau nun ih ti le rawl cawm nak lei tu ah cun rian fial mi (office) ning in si ti lo in Thlarau laksawng tu in krifabu hi cawm a si. Efe. 4:11 ih Thlarau laksawng kan hmuh mi hna bantuk pawl khia Krifabu cawmnan ding caah Bawipa nih a herh a ti ning cio in a kan pek cio mi an si hna.
Mi kha laksawng a pe tu hna cu a mah kha a si; a cheu cu lamkaltu ah a ser hna i a cheu cu profet ah a ser hna. a cheu cu pastor le cawnpiaktu ah a serhna. Hi lak sawng hna hi dirhmun a si lo caah min hmai ah i bunh ding a si lai lo. Tahchunnak ah, Apostle Paul, Evangelist Peter, Profet Phillip ti bantuk in min hmai ah hi laksawng hi title bantuk in bunh ding a si lo. Biakam thar unau hmasa hna nih an rak hman mi a si lo. Paul, Krih lamkal tu, ti tu khin a si. Pastor Paul tiah auh ding a si lo. Paul cu unau Paul a si ko ih pastor timi cu thlarau nih krifabu cawmnak ding caah a mah he a tlak in a pek mi laksawng a si ko.


(5) BIAK NING

Laiphung kan rak um lio, khuachia, khuahrum kan rak biak lio hrimhrim hmanh ah, khuachia sin ih rai thawi a si tik ah rai a thawitu nih mah duh mi put khawh a si lo. Kan thawihnawh chan mi nih a duh ding mi tu khi kawl paik a si. A co hlan sual lailo ti kan phang.

Nihin ah Pathian kan biak ning zong hi krifabu sak nak kong ah a biapi ngai mi thil pakhat a si ve. Zeitin dah kan sak? Zei tin dah kan biak cio? Kan i hal tawn mi cu nan pumh cu nan i nuam maw? ti hi a si theu tawn. Kan leh tawn nak cu, Nuam tuk hringhran ee, ti a si tawn. Kan kaa ih a chuak mi hrimhrim nih khin kan Pathian biak hi kan mah nuamhnak ding tu a biapit ter deuh ti hi a langh ter a si.

Program hi Pathian nih zei tin dah qha a ti lai ti si lo khin hi ka ah solo ka sak ter lai, hi ka ah cucu si seh....  cu lo ah cun an ngu sual lai, a simh tuk sual hna lai... aw kan program cu Pathian a lung a tling lai maw, ti lei kha si lo in mipi phunciar lo nak ding fang lawng pei kan rak ruah tawn ko cu. An ngut sual phan ah pei biak khawm ning cu a phunphun in kan thluak kan chuah ih program kan suai lengmang cu. Pathian hmun a ting ti lo. Zei hi dah a biapi? Kan biak mi duhning maw a biapi, a biatu duh ning dah? Pathian mihna kan caah cun kan biak mi kan Pathian duhning tu hi a pakhat nak ah kan chiah awk a si. A duhning biakpek nak cu zeitin dah a si. Krifa hmasa hna nih zei tin dah an caan an rak hman. Baibal ah a kan cawnpiak mi a um.

Lam. 2:42 chung ah, “Lamkaltu hna cawnpiaknak ngaih awk ah khan a tu le a tu an i pum i hawikomhnak ah khan an i tel i hawikomhnak rawl an dum ti i thla an cam ti lengmang. Pathian an rak biak tik ih caan an hman ning a kan chimh. Lamkaltu hna cawnpiaknak  kha an ngai.  Cun HAWIKOMHNAK an ngei, HAWIKOMHNAK RAWL an dumqi, THLA AN CAM TI  lengmang ti a si.  Hi ka ih hawikomhnak rawl a ti mi hi mirang ah cun “Break the bread” a ti ih, chang an phel ti ti nak a si, Bawipa zanriah phun in a langh ter. Nihin zong ah unau hna kan i ton tik ah a hmansa a kal cia unau hna caan hman ning Baibal nih a kan cawnpiak ning te hi Pathian innchungkhar chung kan khuasak ding ning a si ve.

Ef. 5:19 chung ah cun Hla dawh le bia dawh in pakhat le pakhat i chawn u; Bawipa cu hla le aw dawh in nan lung taktak in thangthat u, Kan Bawipa Jesuh Khrih min in zeizong kip caah Pathian cu lawm uh a ti. Mirang ah cun “Psalms, spiritual songs, hmyns” tiah a ti. Saam hla, thlarau hla le hladawh he i chonh lengmang ding, Pathian thangthat ding a si.

Lamkaltu. 20:7 kan zoh tik ah zarhkhat ih a ni hmasabik ni ah hawikomhnak rawl dumtinak ah an i pum. Paul cu a thaizing a kal cang ding a si ca ah mi kha bia a chimh hna ti kan hmuh. Phungchimh, mi pakhat nih Pathian pekmi biathli phuan ih a dang nih rak ngaih piak ih thazaang rak i lak zong hi krifabu chung Pathian thangqhat nak ah hman a rak si. A cung lei chimh cia mi he kan fonh a si ah cun Bawipa zanriah hman ih pumhnak, thangqhat nak pumhnak, cawnpiakngak ngaih le phungchim ih pumhnak ti ban tuk hna hi nihin krifabu unau cawm nak zong ah a bia pi mi biak ning an si. Solo ee, duet ee, trio ee ti ih an nih nih cu tik ah sa seh ti i rian i thiah lengmang phun khi a si deuh lo. A zungzal phungchim lawnglawng zong cu a si kho lai  lo, a zungzal Bawipa zanriah hman peng zong cu a si lem fawn lo. Pathian thlarau nih a kan hruai ning te khin hi biakpek nak hna hi hman vima ding a si.

(7) SIKAAN (DISCIPLINE)

Mt. 18:17 ah Jesuh nih Krifabu kong a cawn paik tik ah  “Sihmansehlaw an bia zong kha a ngeih hlei lo ah cun, cu thil cu a ningpi in krifabu kha na chimh hna lai. Cun krifabu bia kha a ngaih duh thiamthiam lo ah cun, ram dang mi maw, Ngunkhuai khawltu maw, cu bantuk mi ah cun va zoh” tiah a kan cawn paik.  Krifabu hi a herh ning ih i chimhrin le a herh ah cun krifabu ih qhawl tiang hmanh khin discipline a ngei mi a si. Mu le mal ngei lo ih duh paoh tlon nak ram a si lo. A fel le a ding tuk mi Khrih luchiah nak pennak ram chung um kan si.

IKor. 5:4-5 nak zong ah “Hi pa cu a thlarau kha Bawipa ni ah khamh a si nak hnga a pum cu hrawh awk ah a mah cu Satan sinah khan pek awk a si” ti ban tuk bia hna kan hmuh. Hi hi Satan kut ih va ap ti lei a chim duh mi a si lo. Krifabu chung ih nawl a ngai lo mi cu a thlarau ca qhat nak ding a si ah cun a tak sa hi fak pi in chimhrim ding a si ti nak tu a si deuh. Satan sin ap a ti duh mi cu Pathian nih a kan chimhrim tik ih kan cung ih thil qha lo a phak ter tik ah a mah kut in direct in a phak ter tawn lo. Kan cung ih harnak le dantatnak hna phak ter a duh tik ah hmanrua ah Satan khi a hman tawn. Tahchunnak ah Job kha Pathian nih a zumhnak hneksak a duh tik ah a cun ih hmachia a tlun ter tu kha Pathian a si lo Satan tu kha hmanruah ah hman a si. Cucaah Krifabu cu nawl a ngei lo mi fakpi in chimhrin ding ti duh nak a si.


(8) UNAU DAWTNAK

IPet. 1:22 ah zumhnak ah nan unau a si mi hna cung ah khan dawtnak taktak nan ngeih caah, pakhat le pakhat thinlung thiang te in i daw tuah uh a si. Heb. 13:1 nak ah Unau dawtnak cu nan lak ah hmun zungzal seh a ti. John. 13:34-35 ah Jesuh nih Nawlbia thar kan pek hna, keimah nih kan dawt hna bantuk in pakhat le pakhat i daw uh a si.

Krifabu ah a biapi ngaingai mi cu dawtnak a si. A hnuk le a hrihram rori a si. Dawtnak a zor ah cun chimhthiam, tampi tuan hna khi san a tlaih lo zia Efesa krifabu hman in Jesuh nih a kan theih ter cang. Jesuh nih Krifabu a dawt ih a nunnak a pek. Krifabu cu dawtnak in derh mi a si. Jesuh nih biaro a kan vuih tak mi zong cu unau pakhat le pakhat i dawt ding a si. Krifabu unau rual i ton nak hmun cu pumhkhawm nak sawhsawh a si awk a si lo, Unau cung kan ngeih mi dawtnak langhter tu khi biak nak taktak a si.


III. Biakam thar chimhning a si lo mi

Nihin kan dirhmun hi Biakam Thar chung ih a chimhning pungsan (Pattern) in a si maw si lo ti hi ruah a hau.

1. Bu a dangdang

Efesa 4:3,4 nak chung ah Pum khat si nak, Thlarau nih an pek mi hna kha, ngeih peng awk ah an funtu hna daihnak hri khan fekte in i tem u. Pathian nih an kawh hna tikah ruahchannak pakhat a um a ti bantuk te khan pum cu pakhat lawng a um i Thlarau pakhat lawng a um a ti. Cucu Khrih ih pum a si. Hi bia kan zoh tik ah cu pum pakhat chung ih kan i pumkhat khawhnak ding ah pumkhat sinak a kan pe tu cu Thlarau a si nak kan hmuh khawh. Pathian nih a duh mi cu a minung hna paohpaoh hi pum pakhat Khrih pum ah i benh dih seh law ti hi a si. Ka pum cu ka lu he a peh i, ka lu nawlngeihnak tang ah ka pum cu a um. Mi dang lu he a peh mi khi ka pum ka ti kho lai lo. Mi lu he a peh mi pum cu an pum a si, ka lu he a peh mi pum cu ka pum a si. Khrih pum cu pakhat a si. Cu a pum cu a Krifabu a si. Pum cu lu nawlngeihnak tang ah a um ih cu lu he a peh bantuk in Khrih pum a si mi Krifabu cu a lu a si mi Khrih nawlngeihnak tang ah a um ih Khrih he a peh tlai.

Cu ruang ah cun Khrih pum a si khawhnak a si. Khrih pum cu pakhat lawng a si a ti caah Krifabu cu pakhat lawng a si. A dang “krifabu a timi” vial te cu “Buram” an si. Khrih nawlngeih nak tang ah si lo in mipi nih an thim mi minung nawlngeihnak tang ah a peh ih a um mi cu Krifa bu a si kho lo. Zeicah tiah Khrih pum cu Khrih lu tang ah pei a um awk a si cu. Minung lu a tlaih nak tang ih a um mi bu cu Krifabu (Khrih pum) a si kho lo. Pathian duhnak hrimhrim ah cun Khrih pum pakhat ah i benh dih ding hi a si. Khrifabu i ti qung ih a qhen liangluang ko ih minung uknak le nawlngeihnak tang ih a um peng mi nih khin Khrih pum pakhat cu pum tampi ah qhen an i tim ti nak a si. Pathian duhnak kalh ih riantuannak a si.

Johan. 17:20-21 chung zong ah kan Bawipa Jesuh a Pa sin ah thla a cam tik ah “Anmah ca lawng ah hin thla ka cam lo, an chim mi bia thawng in a ka zum lai mi hna ca zong ah ka cam. Annih cu an dihlak in pakhat an si nak hnga thla hi ka cam. ka Pa, keimah cu nangmah chung ah ka um i nangmah cu keimah chungah na um bantuk tuk hin annih zong kan chung ah um ve hna seh” ti in a cam. Kha lio ih a rak zultu hna ca lawng ah si lo in nihin kan nih ca (a ka zum lai mi hna) zong ah a cam ve. Cucu Amah chung ah pumkhat kan si nak hnga caah a si.
Kan Bawipa Jesuh Khrih nih a zum tu le a zultu hna caah thla a cam tik zong ah an dihlak in pumkhat an si khawh nak ding ah ti hi a tinh mi cu a si. ka Pa, keimah cu nangmah chung ah ka um i nangmah cu keimah chungah na um bantuk tuk hin annih zong kan chung ah um ve hna seh tiah thla a cam mi nih a fian ter mi cu Khrih chung um nak lawng ah hin i pumkhat nak a um ti hi a si. Nihin ih min a phunphun i bunh ih fellowship zawng in maw, a bu ning in maw i pum khat ding i timh hi cu Baibal cawnpiak nak pinlei ih minung lei zang hlei cawinak a si. Khrih chung ih i pumkhat nak dah ti lo Bawi pa nih i pumkhat nak dang a cohlan mi a um lo. I pumkhat nak ding in cubantuk kan derh lengmang mi nih hin a kan cheu ih a kan qhen dih tu khi a si. Cu fellowship le bu ti bantuk hi um lo in Khrih chung ah um dih uh si law i pumkhat ding in zuam a hau lo. Khrih kha kan i pumkhah nak cu a si deuh.

IKor. 1:10. chung ah Caqialtu nih ka u le ka nau hna, kan Bawipa Jesuh Kri min in kan nawl hna: nan dihlak in pakhat le pakhat lungngete in um tuah u, i qhen hlah u. Lungthin khat, ruahnak khat in um u tiah a ti nak kan hmuh. Hi hi mirang Baibal hna ah cun “Speak the same thing” a ti. Kan i khah khawh nak ding le kan lung a nge khawh nak ding ah cun “Kan chimh mi hi pakhat, aa lomi”  si phot seh law. Cu kan chimhcio ding thil pakhat cu zei dah a si. Pathian bia. Pathian bia pakhat lawng hi chimh a si ah cun Khrih pum hi a qhen lai lo.

2. Uar bul ngeih.

Hihi Biakam thar cawnpiak ning lo pi in krifabu a ping ah a kal ter tawn tu thil qihnung pakhat a si.
I Kor. 4:6 kan zoh tik ah Paul nih “Ka u le ka nau hna, nanmah qhatnak ding caah hi thil vialte hi Apollo le keimah kong in kan chimh hna. Hi bantuk in kanmah pahnih kong tahchunhnak ah kan lak piak hna cu, “phung leng lonh hlah u,” ti tawn mi kha a sullam nan hngalh khawh nak hnga caah a si. Ahohmanh namh hlei hna hlah u a ti hna.

A ngan pathumnak chung ah khan Korin unau hna  chung ah Pathian mi hman krifabu cawmtu hna lak ah uar bul an rak ngeih cio nak kan hmuh khawh. Mi cheu nih “kei cu Paul lei tang ka si” an ti, a dang nih “kei cu Apollo lei”  tiah an ti nak kan hmuh. Krifabu cawm tu lila zong nih Paul bantuk in kan lung a thian a hau. Mi nih ka unau dang nak in ra ka uar deuh hna seh law ti lungput khi Kri pum caah raal ngan pi a si. Thlak hrimhrim a hau. Mipi lei zong nih a kan cawm tu cu hi minung hna hi an si lo Pathian tu hi krifabu cawm tu taktak a si ti theih bu ten a hman rua a si mi minung ah hin lungthin i bunh hlah uh sih law a tha mi a si. Cu ti ih uar deuh bul kan ngeih mi nih khin a rian quan tu lila, kan uar deuh mi minung, zong kha tisa thlemnak chung ah a luh ter khawh ih, krih takpum ca zong ah fahnak a chuah ter tu ding raal ngan pi a si.

Paul cu zeidah a si, Apollo cu zeidah a si? Pathian sal pei an si ko cu. Pathian an zumh ter tu hna kha tiah kan hmuh. Kei nih ka tuh, Apollo nih ti a toih, a qhantertu le a nunter tu taktak cu Pathian a si a ti. A si, Pathian tel lo cun a riantuan tu hna hi zei hmanh kan rak si lo ai.

IIIJohn. 9 nak chung ah John nih Krifabu sin ah ca tawite hi ka tial si hmansehlaw   Hruaitu si a duh tuk mi Diotrefes nih khan cun ka chim mi hi zeihmanh ah a rel lai lo tiah a ti. Hruai tu si duh tuk nak laar duh tuk nak hi Pathian bia zei a kan rel lo ter tu ah a hung cang kho. Pathian duh ning a si lo. A kan chiahnak zawn te ah um ko uh sih law, a kan fial mi te khi quan cio ko uh sih. Bawi kan si lo Pathian sal pei kan si cu. Hlorh le thangqhat nak cu Bawipa ta pei an si ko cu.


3. A min lawng i lak

Jesuh Khrih hi a min lawng i lak ih a mah ngeih tung lo cu a ngah lo. Pathian Krifabu zong hi a min pi lawng i bunh riangmang in Baibal chung Pathian krifabu kal ning le a kan cawn piak mi cawnpiak nak he a tlak lo ah cun sullam ngei lo a si hnga.

Mt. 7:21 chung ah “Bawipa, Bawipa” tiah a ka ti mi paoh in vancung Pennak chungah an lut dih lai, ti nak a si lo, sihmanhsehlaw vancung khua i a um mi ka Pa nih tuahhna seh ti a duh mi a tuah mi lawnglawng kha an lut lai tiah a ti.


4. Bomhnak hrampi a dang ngeih.

Krifabu hi cu krifabu chung unau hna sin in a herh pang mi a um tik ih i bomhchanhnak dah ti lo (regular) cantling bak ih midang bomhnak cung i dir, i rinh cu Baibal cawnpiak ning a si lo. Nihin buram tampi cu ramdang minung bomhnak ah hram a bunh mi bu an si tawn. Krifabu tu cu Khrih ah hram a bunh lai.

Bomhnak lak nak le hmuhnak kongkau ah cun Rom. 15:26 chung te hna ah “cucu zeidah a si tiah, Masidonia ram le Grik ram i a um mi krifa bu hna nih Jerusalem khua i a um mi Pathian mi hna lak i sifak mi hna bomhnak ah anmah lungthote in an thawh mi thawhhlawm a um” tiah a ti. Ram dangdang ah a um mi krifabu unau an si ko na in bomhnak an i pek nak kan hmuh. Hi Masidonia le Grik ram i a rak bawm tu hna hi Krifabu an si ti philh lo ding a si lai. Vawlei khuale ram fingle tlang nih umnak dang dang ah a qhen ko hna na in Krifabu, Khrih pum cu pakhat tho tho a si. Cun Masidonia le Grik ram i a um mi krifabu hna kha Jerusalem lei i a um mi krifabu hna nih sifak an umnak kong le bomh an herhnak kong kha rumro in an theih ter ih bomh an hal kha a si lo.An mah te nih lungtho te in an i timhtuah mi tu a si.

IIKor. 8:13-15 chung ah “Mi dang bomhnak ah nan cung i thilrit khinh kha kaa timh mi a si lo; a si nain a tu cu thil tampi nan ngeih lio a si caah a herh bau mi cu nan bomh ve hrimhrim awk hna a si. Cu ti cun nannih zong nan herh bau ve tikah an ngeih lio a si ahcun an in bomh ve hna lai. Cun nan phu hnih in nan i ruang kho lai i Cathiang nih “Tampi a char mi nih tam tuk an ngei hlei lo, Tlawmte a char mi nih tlawm tuk an ngei lem lo.” a ti bang khan a si lai” tiah a kan ti. Unau harnak an ton tik ah pakhat le pakhat kan ti khawh tawk in i bomh cio hi Baibal Biakamthar ih a kan cawm piak ning a si.


IV. Pathian ti ning ih thil tuah lo tih a nunzia
Bia hmasa lei ah ka rak lak ter cang bantuk khan Pathian ti lo ning in thil an rak tuah ih an rak cawlcangh ruang ah Nadab le Abihu cu mei in hrawh an si kha. Uzzah cu thihnak nih a phak colh. Uzziah cu thinghmui zawtnak nih a tlaih colh fawn. Manaseh cu a miphun ning in sal ah tlaih an si.

U le nau hna Kan Pathian biak ning le krifabu kalning hi Pathian duh nak he aa tlak maw tlak lo ti hi tha te in i ralring tuah hnik uh sih. A ral rin zia kan thiam lo lio zong hmanh ah khin pei  A biatak nih cun kan tak lo zia le kan dir hmun a dik lo zia a kan theih ter ih Thlarau in chung nun ah ralrin a kan pek peng cu. Pathian kan biak hi kan mah duh ning in le nuam kan ti ning khin maw kan biak lai a si lo ah kan biak mi Pathian duh ning in dah kan biak lai.

Pathian kan bia ti na lak ah a tu ih tarlan mi hna minung hna bantuk in Pathian chiatserhnak tu kan huah sual lai ti hi ruah awk thil a um.


V. Pathian bia ning ih a kal lo mi cu

Mt. 7: 22-23 ah a mah a bia ih a zum mi hna nih khan “Bawi pa, Bawipa” cu a ti len ko na in Jesuh nih cun “kan thei hna lo” tiah a leh hna. Kan mah nih Bawipa zei tluk in dah kan theih ti nak hmanh khin Bawipa theih mi kan si maw ti hi a bia pi deuh mi a si. Kan theihtuk tung ih a kan theih ve qung lo ah cun Amah kan theih nak kha sullam ngei lo a si. Bawi pa an ti ko bu ih hacang rial nak le mitthli tlak nak chung ah hlonh an si ko lai.

Gal. 1:6-9 nak kan zoh tik ah “Ka khua ruah a har ko. Luklak ah Kri vel in an autu hna kha nan hlawt i thawngtha dang kha nan zuan. A ngaingai ti ahcun, “thawngthadang,” timi hi a um lo, a si nain hi ti in ka chimnak cu, nan lung an tuaitamtu hna le Kri thawngqha kha thlen aa zuam mi an um caah a si. Kan mah kan si zong ah, vancung mi a si zong ah, kan in chimhmi hna thawngqha he aa dang mi thawngtha an chim mi hna cu hell ah tla ko seh. Hmasa zong ah kan rak chimcang i a tu zong ah kan chim qhan; nan rak cohlan cang mi thawngtha he aa dang mi thawngtha an chimtu hnapaoh cu hell ah thla ko hna seh” tiah Paul nih Galati ram ih krifabu unau hna sin ah ca tial.

A si ko. Baibal Pathian bia nih a kan chimh mi pin lei ih thawngtha an ti mi hi kan pawngkam zong ah theih awk tampi a um ko lai. “Thawngtha dang cu um hman seh law keimah ka duh ti lo” tiah hla kan sak tawn bantuk in Krih tak pum chung unau hna caah cun thawngtha dang cu kan duh ti lo. Pathian pek mi Cathiang chung bia hi kan caah a za. Thawngtha dang a au pi mi cu hell ah tla ko hna seh ti hi Baibal bia a si. Kan thawngtha hi Baibal cawnpiak mi he a tlakaw?


VI. Tlamgkawm nak

Saam 127:1 ah “Bawipa nih inn cu a sak lo ah cun, a sa tu hna riantuan nak cu a lak a si” ti mi hi vawi dang tawn ah khin cun Inn le lo an derh tik ih inhram lung bunh ih thlacam tik te hna, tele fa zohkhenhnak kongkau he i pehtlaih in nau ap nak te hna ah maw tiah kan rak chim tawn mi a si. Nihin ah cun Bawipa nih fiang te in a ka theih ter mi cu, hika ih inn a ti mi hi, kan um nak ca ih kan sak mi inn khi a chimduh mi a si lo ti hi a si. Kan fale zohkhenhnak kong zong a si lem lo. Hi ka ah inn nih a chim duh mi cu Pathian inn a si. ITim. 3:15,16 chung ah Pathian innchung khar cu anungmi Pathian Krifabu a si nak zong a kan chim. A si ah biak inn maw na ti lai. Lamkaltu 7 chung ah minung kut i sak mi inn ah a um mi Pathian ka si lo a ti cang kha. Cu caah hi inn nih a chim duh mi cu Pathian amah rori nih a umnak ding inn ah a sak mi a nungmi Pathian Krifabu kha a si. Minung nih kan umnak ding inn kan mah ten kan i sak. Va nih a umnak bu a mah ten a ser. Zu nih a umnak kua a mah ten a ser ve. Pathian umnak ding caah krifabu (Pathian inn) hi minunng nih sak piak khawh a si ve lo. Minung sermi bu ah minung an um, Pathian sak mi Pathian inn chung ah Pathian a um ve.

Mt. 15:13 chung ah ka pa nih a phun lo mi thing paohpaoh cu phawi an si dih lai tiah Jesuh nih a chim. Nihin minung phun mi le derhmi krifabu paohpaoh hi Pathian nih a phawi dih ding mi an si.

Cu caah nanmah zong kha, lungnung bantuk in ra tuah u law thlarau biakinn saknak caah cun i hmang tuah u. Cuka ah cun a thiangmi tlangbawi bantuk in  cohlan awk a tlak mi thlarau raithawinak kha Jesuh Kri thawng in Pathian cu nan pekchanh lai IPet. 2:4-5.

Nan nih zong lamkaltu hna le profet hna nih a hram an rak bunh mi cung i sak mi inn nan si ve cang i a kil lung cu Kri Jesuh kha a si. Inn cu a ningpi in i qhen lianglung lo in hmunkhat ah a dir tertu cu a mah kha a si i Bawipa biakinn tling ah a chuahcanh tu cu amah qhiamqhiam kha a si. Amah he nan i pehtlaihnak thawng in nannih zong hawi dang vialte he, Pathian nih a Thlarau in a um hnawh mi inn ah ser nan si cang Ef. 2:19-22.

Si hman seh law zei tin dah kan sak ti kha a hohmanh kan i ralrin awk cio a si. Zeicatiah Pathian nih Jesuh Krih lawnglawng cu a hram caah khan a chiah cang i hram dang zeihmanh chiah awk ding a um ti lo. Thing le lung hna kha cu Pathian innhram ah cun chiah ding a si lai lo. Pathian inn  zong kan si ih lehtama kutzungthiam hna bantuk  in inn a sa tu zong kan si fawn. Kan sak ding ning cu kanmah duh ning si lo in a inn ngei tu Pathian nih a kan chiah piak dih cang. Abia ah fiang ten a um. Kan sak ning i ralring cio uh si. Zei tin dah kan sak cio?