ZEI TIN DAH KAN SAK CIO? – Part (2)

ZEI TIN DAH KAN SAK CIO? – Part (2)

                   Cate Tuan Za Kip Thawng        

IKor. 3:10,11,16,17  ITim. 3:15

(4) CHUNGTEL , MEMBER SINAK

Bu kal ning ah cun, tahchunnak ah, AG bu khi na duh ih na uar bik mi a si ah cun, an pastor maw tuanvo ngei tu hna kha na vaton lai ih na VA LUT. An nih nih thlacamnak zapi hmai ah an in ngeih paik lai ih an chungtel na si kho ve. Nun na ngeih ngeih lo a si lo. Baptist na duh ah cun NA VA LUT kona duh lo ni khua ah na chuak i a dang bu ah na lut. RC na duh ih na VA LUT ko, na duh lo ah na chuah tak ko.. Pathian krifabu chung bel cu ban tuk in a duh mi paoh luh khawh a si lo. A duh lo mi zong lut lo in um khawh a si hlei lo. KAN LUT, LUT LO ti tu khi si lo in Baibal cawnpiak nak ah cun Pathian Krifabu chung ah amah nih a kan chap tu khi a si. Kan mah te kan va lut, kan va pe a si lo.

Pathian krifabu cu Pathian innchung khar a si ti kan theih cang. Innchung khar minung si awk ah i pek khawh le va luh khawh a si maw? Si lo. Na nu le na pa innchung khar minung si awk ah cun an mah chung in a chuak mi (hrin mi) na si a hau, na pa le na nu nih an inn ah an in hrin cang hnu ah cun na duh thim le thim lo zong zei hmanh a si ti lai lo. Hrin na si cang ka te in an inn chungkhar mi nung na si colh ko. Kan mah te kan i pek, ih kan va lut a si lo. Kan nu le kan pa tu nih hrin chuah nak in an innchung khar minung ah an kan chap tu khi a si deuh. Cu ve bantuk in Lamkaltu. 2:47 kan zoh tik zong ah “Pathian kha an thangthat i mi vialte nih an hmaizah hna. Cun khamh a si lio mi hna cu Bawipa nih nifate in an bu chung ah khan a luh ter lengmang hna” tiah a ti.

Gal. 3:26-27 chung ah Khrih Jesuh he ipehtlaihnak thawng in Pathian fa nan dihlak in na si cu zumhnak thawngin a si. Khrih he i pehtlaihnak chungah tipil an ing i cucaah Khrih  kha nan hruk cang tiah a ti. Zumhnak thawng in Khrih Jesuh he kan i Pehtlaih ih cu ti cun Pathian fa kan hung si kho. Cun citi ih Khrih he kan i pehtlaihnak chungah tipil kan ing cang, cu ciah ah cun Khrih cu kan i hruk cang. A mah ta kan si cang. Langhter duh cu Krifabu chung phak cu tipil lak nak in a si lo. Tipil in nak cu Khrih he kan i pehtlaihnak ah khan a si cang. Nihin ah buram ah cun Khrih he na pehtlaihnak ah tipil in cang mi na si zong ah an bu chung member na si langhter nak ah an in pilh qhan qhiamqhiam lai. Cu bu in budang deuh ah na qhial qhan zong ah tipil an in pek than ko lai. A hlan ih ti a rak in pilh tu pa kha mi piangthar a si zong ah, Jesuh min, Pa, fapa, Thiangthlarau min in Pathian mi rori nih a rak in pek cang zong ah an pom hlei lai lo. An bu chung na luh ding ah cun an pastor maw, ordained upa nih maw ti an in pilh qhan hrimhrim lai. Cu nih a langh ter mi cu. Tipil hi Khrih zumhnak lak ter nak ah an hmang lo ih Bu chung member luh nak tu ah, kan member a si cang ti pomnak langhter nak tu ah hman a si ti cu a fiang ter ko. Pathian krifabu tu ah cun a minung nih tipil an pek nak ruang ah si lo Khrih ah tipil pek na si cang ruang tu ah Krih ta na si colh ih, a ta na si cang caah a  minung hna umnak a si mi a tuuhruang, krifabu chung ah an chiah tu khi a si.

(5) I THITHRUAI NING (organization)

Mi tampi nih krifabu unaurual an zoh tik ah an khuaruah a har. Khuakhat le khuakhat a um mi krifabu hna i pehnak zong um lo. Cheuhra cheukhat in zungpi (center) an i pehtlaih ti um fawn lo. General secretary le president ti bantuk, women secretary, Youth secretary, Chairman ti ban tuk um fawn lo. E & M department, Sunday school department ee ti bantuk a dangdang zei um tung lo cun, a si duh deuh lo eh, hawi an lo hrimhrim lo, a si zong a si kho hnga maw? I thithruai ning le organization hna ngeih ve lo ah cun an ti tawn. Kan ngei lo a si lo unau. Kan ngeih ve ko ee. Sihmansehlaw, kan nih cu minung nih cozah rian bantuk in a niam, a sang, a lu tlai hei ti bantuk in le peknak thawhhlawm ih i peh tlaih ti bantuk cu ngei ve hlah ee.

A ruang cu Baibal ah a um lo caah a si ko. Jesuh khi a zultu pahlei hnih cung ah General Secretary a tuan bal maw. Peter khi teh an president maw a va si hnga. Jesuh le a zultu pa hleihnih hna an  head quarter cu khawika khi dah a va si hnga. Hi pawl hi zungkai tu mumal zong ngei hna hlah. Cazi le darwan bantuk zong an ngei lo. Inn le lo mi hnuh hngan ih hi hi Jesuh te zungpi cu a si ti awk nih um fawn lo. An vak an tawi lengmang ko ee. Peter sin ah khua dangdang ih Jesuh a zul ve mi hna nih an ngeih chiah an rak khon hna ti bantuk um fawn tung lo.

Krifabu nih a ngeih mi i thithruai ning   a dotdot hna cu, nihin buram ih hmuh mi bantuk ciah cu a si lai lo. Sihmanhsehlaw Baibal ah a um mi zat hi hmang uh si law a za ve ko lai dah ka ti. Pathian tuah mi i thithruai ning kan hei ti ko lai teh. Baibal chung um mi a si caah.

Lam. 14:23 kan zoh tik ah Lamkaltu hna kha khua kip ah an tlawng vima ih krifabu zohkhenh le hruaitu ding krifaupa kha  rian an va fial vima hna ti kan hmuh. Cucaah krifabu cu i thit hruai ning ngei lo pi in le hruai tu ngei lo pi in a kal sawhsawh a si lo. Krifabu hruaitu , zohkhenh tu ding cu krifa upa hna an si.

Fip. 1:1 chung ah cun krifabu chung mi hi dotthum in a langh ter,

          1. Krifa upa (Elders, Bishops, Overseers)

          2. Deacon (riantu, minister)      

          3. Mithiang hna (zumtu)

Krifa upa hi krifabu pakhat chung ah pakhat nak tam a um a hau, a ruang cu Baibal cawnpiak nak kan zoh tik ah krifa upahna (elders) ti in a tam lei in a hman lengmang. Krifa upa hna khuakhan lairel nak a tak ih a tuancuahk tu ding cu deacon pawl hi an si. Cu hruai mi mipi zumtu (mithiang) hna ti in a dotdot ten Pathian nih a chiah ko.

Hi krifa upa rian le deacon rian cu (office) quan ding in a fial in i fial (khanh) a si ih, fial mi hna nih cun krifabu cu qhit le hruai a si. Krifa unau thlarau nun ih ti le rawl cawm nak lei tu ah cun rian fial mi (office) ning in si ti lo in Thlarau laksawng tu in krifabu hi cawm a si. Efe. 4:11 ih Thlarau laksawng kan hmuh mi hna bantuk pawl khia Krifabu cawmnan ding caah Bawipa nih a herh a ti ning cio in a kan pek cio mi an si hna.

Mi kha laksawng a pe tu hna cu a mah kha a si; a cheu cu lamkaltu ah a ser hna i a cheu cu profet ah a ser hna. a cheu cu pastor le cawnpiaktu ah a serhna. Hi lak sawng hna hi dirhmun a si lo caah min hmai ah i bunh ding a si lai lo. Tahchunnak ah, Apostle Paul, Evangelist Peter, Profet Phillip ti bantuk in min hmai ah hi laksawng hi title bantuk in bunh ding a si lo. Biakam thar unau hmasa hna nih an rak hman mi a si lo. Paul, Krih lamkal tu, ti tu khin a si. Pastor Paul tiah auh ding a si lo. Paul cu unau Paul a si ko ih pastor timi cu thlarau nih krifabu cawmnak ding caah a mah he a tlak in a pek mi laksawng a si ko.

(5) BIAK NING

Laiphung kan rak um lio, khuachia, khuahrum kan rak biak lio hrimhrim hmanh ah, khuachia sin ih rai thawi a si tik ah rai a thawitu nih mah duh mi put khawh a si lo. Kan thawihnawh chan mi nih a duh ding mi tu khi kawl paik a si. A co hlan sual lailo ti kan phang.

Nihin ah Pathian kan biak ning zong hi krifabu sak nak kong ah a biapi ngai mi thil pakhat a si ve. Zeitin dah kan sak? Zei tin dah kan biak cio? Kan i hal tawn mi cu nan pumh cu nan i nuam maw? ti hi a si theu tawn. Kan leh tawn nak cu, Nuam tuk hringhran ee, ti a si tawn. Kan kaa ih a chuak mi hrimhrim nih khin kan Pathian biak hi kan mah nuamhnak ding tu a biapit ter deuh ti hi a langh ter a si.

Program hi Pathian nih zei tin dah qha a ti lai ti si lo khin hi ka ah solo ka sak ter lai, hi ka ah cucu si seh....  cu lo ah cun an ngu sual lai, a simh tuk sual hna lai... aw kan program cu Pathian a lung a tling lai maw, ti lei kha si lo in mipi phunciar lo nak ding fang lawng pei kan rak ruah tawn ko cu. An ngut sual phan ah pei biak khawm ning cu a phunphun in kan thluak kan chuah ih program kan suai lengmang cu. Pathian hmun a ting ti lo. Zei hi dah a biapi? Kan biak mi duhning maw a biapi, a biatu duh ning dah? Pathian mihna kan caah cun kan biak mi kan Pathian duhning tu hi a pakhat nak ah kan chiah awk a si. A duhning biakpek nak cu zeitin dah a si. Krifa hmasa hna nih zei tin dah an caan an rak hman. Baibal ah a kan cawnpiak mi a um.

Lam. 2:42 chung ah, “Lamkaltu hna cawnpiaknak ngaih awk ah khan a tu le a tu an i pum i hawikomhnak ah khan an i tel i hawikomhnak rawl an dum ti i thla an cam ti lengmang. Pathian an rak biak tik ih caan an hman ning a kan chimh. Lamkaltu hna cawnpiaknak  kha an ngai.  Cun HAWIKOMHNAK an ngei, HAWIKOMHNAK RAWL an dumqi, THLA AN CAM TI  lengmang ti a si.  Hi ka ih hawikomhnak rawl a ti mi hi mirang ah cun “Break the bread” a ti ih, chang an phel ti ti nak a si, Bawipa zanriah phun in a langh ter. Nihin zong ah unau hna kan i ton tik ah a hmansa a kal cia unau hna caan hman ning Baibal nih a kan cawnpiak ning te hi Pathian innchungkhar chung kan khuasak ding ning a si ve.

Ef. 5:19 chung ah cun Hla dawh le bia dawh in pakhat le pakhat i chawn u; Bawipa cu hla le aw dawh in nan lung taktak in thangthat u, Kan Bawipa Jesuh Khrih min in zeizong kip caah Pathian cu lawm uh a ti. Mirang ah cun “Psalms, spiritual songs, hmyns” tiah a ti. Saam hla, thlarau hla le hladawh he i chonh lengmang ding, Pathian thangthat ding a si.

Lamkaltu. 20:7 kan zoh tik ah zarhkhat ih a ni hmasabik ni ah hawikomhnak rawl dumtinak ah an i pum. Paul cu a thaizing a kal cang ding a si ca ah mi kha bia a chimh hna ti kan hmuh. Phungchimh, mi pakhat nih Pathian pekmi biathli phuan ih a dang nih rak ngaih piak ih thazaang rak i lak zong hi krifabu chung Pathian thangqhat nak ah hman a rak si. A cung lei chimh cia mi he kan fonh a si ah cun Bawipa zanriah hman ih pumhnak, thangqhat nak pumhnak, cawnpiakngak ngaih le phungchim ih pumhnak ti ban tuk hna hi nihin krifabu unau cawm nak zong ah a bia pi mi biak ning an si. Solo ee, duet ee, trio ee ti ih an nih nih cu tik ah sa seh ti i rian i thiah lengmang phun khi a si deuh lo. A zungzal phungchim lawnglawng zong cu a si kho lai  lo, a zungzal Bawipa zanriah hman peng zong cu a si lem fawn lo. Pathian thlarau nih a kan hruai ning te khin hi biakpek nak hna hi hman vima ding a si.

(7) SIKAAN (DISCIPLINE)

Mt. 18:17 ah Jesuh nih Krifabu kong a cawn paik tik ah  “Sihmansehlaw an bia zong kha a ngeih hlei lo ah cun, cu thil cu a ningpi in krifabu kha na chimh hna lai. Cun krifabu bia kha a ngaih duh thiamthiam lo ah cun, ram dang mi maw, Ngunkhuai khawltu maw, cu bantuk mi ah cun va zoh” tiah a kan cawn paik.  Krifabu hi a herh ning ih i chimhrin le a herh ah cun krifabu ih qhawl tiang hmanh khin discipline a ngei mi a si. Mu le mal ngei lo ih duh paoh tlon nak ram a si lo. A fel le a ding tuk mi Khrih luchiah nak pennak ram chung um kan si.

IKor. 5:4-5 nak zong ah “Hi pa cu a thlarau kha Bawipa ni ah khamh a si nak hnga a pum cu hrawh awk ah a mah cu Satan sinah khan pek awk a si” ti ban tuk bia hna kan hmuh. Hi hi Satan kut ih va ap ti lei a chim duh mi a si lo. Krifabu chung ih nawl a ngai lo mi cu a thlarau ca qhat nak ding a si ah cun a tak sa hi fak pi in chimhrim ding a si ti nak tu a si deuh. Satan sin ap a ti duh mi cu Pathian nih a kan chimhrim tik ih kan cung ih thil qha lo a phak ter tik ah a mah kut in direct in a phak ter tawn lo. Kan cung ih harnak le dantatnak hna phak ter a duh tik ah hmanrua ah Satan khi a hman tawn. Tahchunnak ah Job kha Pathian nih a zumhnak hneksak a duh tik ah a cun ih hmachia a tlun ter tu kha Pathian a si lo Satan tu kha hmanruah ah hman a si. Cucaah Krifabu cu nawl a ngei lo mi fakpi in chimhrin ding ti duh nak a si.

(8) UNAU DAWTNAK

IPet. 1:22 ah zumhnak ah nan unau a si mi hna cung ah khan dawtnak taktak nan ngeih caah, pakhat le pakhat thinlung thiang te in i daw tuah uh a si. Heb. 13:1 nak ah Unau dawtnak cu nan lak ah hmun zungzal seh a ti. John. 13:34-35 ah Jesuh nih Nawlbia thar kan pek hna, keimah nih kan dawt hna bantuk in pakhat le pakhat i daw uh a si.

Krifabu ah a biapi ngaingai mi cu dawtnak a si. A hnuk le a hrihram rori a si. Dawtnak a zor ah cun chimhthiam, tampi tuan hna khi san a tlaih lo zia Efesa krifabu hman in Jesuh nih a kan theih ter cang. Jesuh nih Krifabu a dawt ih a nunnak a pek. Krifabu cu dawtnak in derh mi a si. Jesuh nih biaro a kan vuih tak mi zong cu unau pakhat le pakhat i dawt ding a si. Krifabu unau rual i ton nak hmun cu pumhkhawm nak sawhsawh a si awk a si lo, Unau cung kan ngeih mi dawtnak langhter tu khi biak nak taktak a si.

III. Biakam thar chimhning a si lo mi

Nihin kan dirhmun hi Biakam Thar chung ih a chimhning pungsan (Pattern) in a si maw si lo ti hi ruah a hau.

1. Bu a dangdang

Efesa 4:3,4 nak chung ah Pum khat si nak, Thlarau nih an pek mi hna kha, ngeih peng awk ah an funtu hna daihnak hri khan fekte in i tem u. Pathian nih an kawh hna tikah ruahchannak pakhat a um a ti bantuk te khan pum cu pakhat lawng a um i Thlarau pakhat lawng a um a ti. Cucu Khrih ih pum a si. Hi bia kan zoh tik ah cu pum pakhat chung ih kan i pumkhat khawhnak ding ah pumkhat sinak a kan pe tu cu Thlarau a si nak kan hmuh khawh. Pathian nih a duh mi cu a minung hna paohpaoh hi pum pakhat Khrih pum ah i benh dih seh law ti hi a si. Ka pum cu ka lu he a peh i, ka lu nawlngeihnak tang ah ka pum cu a um. Mi dang lu he a peh mi khi ka pum ka ti kho lai lo. Mi lu he a peh mi pum cu an pum a si, ka lu he a peh mi pum cu ka pum a si. Khrih pum cu pakhat a si. Cu a pum cu a Krifabu a si. Pum cu lu nawlngeihnak tang ah a um ih cu lu he a peh bantuk in Khrih pum a si mi Krifabu cu a lu a si mi Khrih nawlngeihnak tang ah a um ih Khrih he a peh tlai.

Cu ruang ah cun Khrih pum a si khawhnak a si. Khrih pum cu pakhat lawng a si a ti caah Krifabu cu pakhat lawng a si. A dang “krifabu a timi” vial te cu “Buram” an si. Khrih nawlngeih nak tang ah si lo in mipi nih an thim mi minung nawlngeihnak tang ah a peh ih a um mi cu Krifa bu a si kho lo. Zeicah tiah Khrih pum cu Khrih lu tang ah pei a um awk a si cu. Minung lu a tlaih nak tang ih a um mi bu cu Krifabu (Khrih pum) a si kho lo. Pathian duhnak hrimhrim ah cun Khrih pum pakhat ah i benh dih ding hi a si. Khrifabu i ti qung ih a qhen liangluang ko ih minung uknak le nawlngeihnak tang ih a um peng mi nih khin Khrih pum pakhat cu pum tampi ah qhen an i tim ti nak a si. Pathian duhnak kalh ih riantuannak a si.

Johan. 17:20-21 chung zong ah kan Bawipa Jesuh a Pa sin ah thla a cam tik ah “Anmah ca lawng ah hin thla ka cam lo, an chim mi bia thawng in a ka zum lai mi hna ca zong ah ka cam. Annih cu an dihlak in pakhat an si nak hnga thla hi ka cam. ka Pa, keimah cu nangmah chung ah ka um i nangmah cu keimah chungah na um bantuk tuk hin annih zong kan chung ah um ve hna seh” ti in a cam. Kha lio ih a rak zultu hna ca lawng ah si lo in nihin kan nih ca (a ka zum lai mi hna) zong ah a cam ve. Cucu Amah chung ah pumkhat kan si nak hnga caah a si.

Kan Bawipa Jesuh Khrih nih a zum tu le a zultu hna caah thla a cam tik zong ah an dihlak in pumkhat an si khawh nak ding ah ti hi a tinh mi cu a si. ka Pa, keimah cu nangmah chung ah ka um i nangmah cu keimah chungah na um bantuk tuk hin annih zong kan chung ah um ve hna seh tiah thla a cam mi nih a fian ter mi cu Khrih chung um nak lawng ah hin i pumkhat nak a um ti hi a si. Nihin ih min a phunphun i bunh ih fellowship zawng in maw, a bu ning in maw i pum khat ding i timh hi cu Baibal cawnpiak nak pinlei ih minung lei zang hlei cawinak a si. Khrih chung ih i pumkhat nak dah ti lo Bawi pa nih i pumkhat nak dang a cohlan mi a um lo. I pumkhat nak ding in cubantuk kan derh lengmang mi nih hin a kan cheu ih a kan qhen dih tu khi a si. Cu fellowship le bu ti bantuk hi um lo in Khrih chung ah um dih uh si law i pumkhat ding in zuam a hau lo. Khrih kha kan i pumkhah nak cu a si deuh.

IKor. 1:10. chung ah Caqialtu nih ka u le ka nau hna, kan Bawipa Jesuh Kri min in kan nawl hna: nan dihlak in pakhat le pakhat lungngete in um tuah u, i qhen hlah u. Lungthin khat, ruahnak khat in um u tiah a ti nak kan hmuh. Hi hi mirang Baibal hna ah cun “Speak the same thing” a ti. Kan i khah khawh nak ding le kan lung a nge khawh nak ding ah cun “Kan chimh mi hi pakhat, aa lomi”  si phot seh law. Cu kan chimhcio ding thil pakhat cu zei dah a si. Pathian bia. Pathian bia pakhat lawng hi chimh a si ah cun Khrih pum hi a qhen lai lo.

2. Uar bul ngeih.

Hihi Biakam thar cawnpiak ning lo pi in krifabu a ping ah a kal ter tawn tu thil qihnung pakhat a si.

I Kor. 4:6 kan zoh tik ah Paul nih “Ka u le ka nau hna, nanmah qhatnak ding caah hi thil vialte hi Apollo le keimah kong in kan chimh hna. Hi bantuk in kanmah pahnih kong tahchunhnak ah kan lak piak hna cu, “phung leng lonh hlah u,” ti tawn mi kha a sullam nan hngalh khawh nak hnga caah a si. Ahohmanh namh hlei hna hlah u a ti hna.

A ngan pathumnak chung ah khan Korin unau hna  chung ah Pathian mi hman krifabu cawmtu hna lak ah uar bul an rak ngeih cio nak kan hmuh khawh. Mi cheu nih “kei cu Paul lei tang ka si” an ti, a dang nih “kei cu Apollo lei”  tiah an ti nak kan hmuh. Krifabu cawm tu lila zong nih Paul bantuk in kan lung a thian a hau. Mi nih ka unau dang nak in ra ka uar deuh hna seh law ti lungput khi Kri pum caah raal ngan pi a si. Thlak hrimhrim a hau. Mipi lei zong nih a kan cawm tu cu hi minung hna hi an si lo Pathian tu hi krifabu cawm tu taktak a si ti theih bu ten a hman rua a si mi minung ah hin lungthin i bunh hlah uh sih law a tha mi a si. Cu ti ih uar deuh bul kan ngeih mi nih khin a rian quan tu lila, kan uar deuh mi minung, zong kha tisa thlemnak chung ah a luh ter khawh ih, krih takpum ca zong ah fahnak a chuah ter tu ding raal ngan pi a si.

Paul cu zeidah a si, Apollo cu zeidah a si? Pathian sal pei an si ko cu. Pathian an zumh ter tu hna kha tiah kan hmuh. Kei nih ka tuh, Apollo nih ti a toih, a qhantertu le a nunter tu taktak cu Pathian a si a ti. A si, Pathian tel lo cun a riantuan tu hna hi zei hmanh kan rak si lo ai.

IIIJohn. 9 nak chung ah John nih Krifabu sin ah ca tawite hi ka tial si hmansehlaw   Hruaitu si a duh tuk mi Diotrefes nih khan cun ka chim mi hi zeihmanh ah a rel lai lo tiah a ti. Hruai tu si duh tuk nak laar duh tuk nak hi Pathian bia zei a kan rel lo ter tu ah a hung cang kho. Pathian duh ning a si lo. A kan chiahnak zawn te ah um ko uh sih law, a kan fial mi te khi quan cio ko uh sih. Bawi kan si lo Pathian sal pei kan si cu. Hlorh le thangqhat nak cu Bawipa ta pei an si ko cu.

3. A min lawng i lak

Jesuh Khrih hi a min lawng i lak ih a mah ngeih tung lo cu a ngah lo. Pathian Krifabu zong hi a min pi lawng i bunh riangmang in Baibal chung Pathian krifabu kal ning le a kan cawn piak mi cawnpiak nak he a tlak lo ah cun sullam ngei lo a si hnga.

Mt. 7:21 chung ah “Bawipa, Bawipa” tiah a ka ti mi paoh in vancung Pennak chungah an lut dih lai, ti nak a si lo, sihmanhsehlaw vancung khua i a um mi ka Pa nih tuahhna seh ti a duh mi a tuah mi lawnglawng kha an lut lai tiah a ti.

4. Bomhnak hrampi a dang ngeih.

Krifabu hi cu krifabu chung unau hna sin in a herh pang mi a um tik ih i bomhchanhnak dah ti lo (regular) cantling bak ih midang bomhnak cung i dir, i rinh cu Baibal cawnpiak ning a si lo. Nihin buram tampi cu ramdang minung bomhnak ah hram a bunh mi bu an si tawn. Krifabu tu cu Khrih ah hram a bunh lai.

Bomhnak lak nak le hmuhnak kongkau ah cun Rom. 15:26 chung te hna ah “cucu zeidah a si tiah, Masidonia ram le Grik ram i a um mi krifa bu hna nih Jerusalem khua i a um mi Pathian mi hna lak i sifak mi hna bomhnak ah anmah lungthote in an thawh mi thawhhlawm a um” tiah a ti. Ram dangdang ah a um mi krifabu unau an si ko na in bomhnak an i pek nak kan hmuh. Hi Masidonia le Grik ram i a rak bawm tu hna hi Krifabu an si ti philh lo ding a si lai. Vawlei khuale ram fingle tlang nih umnak dang dang ah a qhen ko hna na in Krifabu, Khrih pum cu pakhat tho tho a si. Cun Masidonia le Grik ram i a um mi krifabu hna kha Jerusalem lei i a um mi krifabu hna nih sifak an umnak kong le bomh an herhnak kong kha rumro in an theih ter ih bomh an hal kha a si lo.An mah te nih lungtho te in an i timhtuah mi tu a si.

IIKor. 8:13-15 chung ah “Mi dang bomhnak ah nan cung i thilrit khinh kha kaa timh mi a si lo; a si nain a tu cu thil tampi nan ngeih lio a si caah a herh bau mi cu nan bomh ve hrimhrim awk hna a si. Cu ti cun nannih zong nan herh bau ve tikah an ngeih lio a si ahcun an in bomh ve hna lai. Cun nan phu hnih in nan i ruang kho lai i Cathiang nih “Tampi a char mi nih tam tuk an ngei hlei lo, Tlawmte a char mi nih tlawm tuk an ngei lem lo.” a ti bang khan a si lai” tiah a kan ti. Unau harnak an ton tik ah pakhat le pakhat kan ti khawh tawk in i bomh cio hi Baibal Biakamthar ih a kan cawm piak ning a si.

IV. Pathian ti ning ih thil tuah lo tih a nunzia

Bia hmasa lei ah ka rak lak ter cang bantuk khan Pathian ti lo ning in thil an rak tuah ih an rak cawlcangh ruang ah Nadab le Abihu cu mei in hrawh an si kha. Uzzah cu thihnak nih a phak colh. Uzziah cu thinghmui zawtnak nih a tlaih colh fawn. Manaseh cu a miphun ning in sal ah tlaih an si.

U le nau hna Kan Pathian biak ning le krifabu kalning hi Pathian duh nak he aa tlak maw tlak lo ti hi tha te in i ralring tuah hnik uh sih. A ral rin zia kan thiam lo lio zong hmanh ah khin pei  A biatak nih cun kan tak lo zia le kan dir hmun a dik lo zia a kan theih ter ih Thlarau in chung nun ah ralrin a kan pek peng cu. Pathian kan biak hi kan mah duh ning in le nuam kan ti ning khin maw kan biak lai a si lo ah kan biak mi Pathian duh ning in dah kan biak lai.

Pathian kan bia ti na lak ah a tu ih tarlan mi hna minung hna bantuk in Pathian chiatserhnak tu kan huah sual lai ti hi ruah awk thil a um.

V. Pathian bia ning ih a kal lo mi cu

Mt. 7: 22-23 ah a mah a bia ih a zum mi hna nih khan “Bawi pa, Bawipa” cu a ti len ko na in Jesuh nih cun “kan thei hna lo” tiah a leh hna. Kan mah nih Bawipa zei tluk in dah kan theih ti nak hmanh khin Bawipa theih mi kan si maw ti hi a bia pi deuh mi a si. Kan theihtuk tung ih a kan theih ve qung lo ah cun Amah kan theih nak kha sullam ngei lo a si. Bawi pa an ti ko bu ih hacang rial nak le mitthli tlak nak chung ah hlonh an si ko lai.

Gal. 1:6-9 nak kan zoh tik ah “Ka khua ruah a har ko. Luklak ah Kri vel in an autu hna kha nan hlawt i thawngtha dang kha nan zuan. A ngaingai ti ahcun, “thawngthadang,” timi hi a um lo, a si nain hi ti in ka chimnak cu, nan lung an tuaitamtu hna le Kri thawngqha kha thlen aa zuam mi an um caah a si. Kan mah kan si zong ah, vancung mi a si zong ah, kan in chimhmi hna thawngqha he aa dang mi thawngtha an chim mi hna cu hell ah tla ko seh. Hmasa zong ah kan rak chimcang i a tu zong ah kan chim qhan; nan rak cohlan cang mi thawngtha he aa dang mi thawngtha an chimtu hnapaoh cu hell ah thla ko hna seh” tiah Paul nih Galati ram ih krifabu unau hna sin ah ca tial.

A si ko. Baibal Pathian bia nih a kan chimh mi pin lei ih thawngtha an ti mi hi kan pawngkam zong ah theih awk tampi a um ko lai. “Thawngtha dang cu um hman seh law keimah ka duh ti lo” tiah hla kan sak tawn bantuk in Krih tak pum chung unau hna caah cun thawngtha dang cu kan duh ti lo. Pathian pek mi Cathiang chung bia hi kan caah a za. Thawngtha dang a au pi mi cu hell ah tla ko hna seh ti hi Baibal bia a si. Kan thawngtha hi Baibal cawnpiak mi he a tlakaw?

VI. Tlamgkawm nak

Saam 127:1 ah “Bawipa nih inn cu a sak lo ah cun, a sa tu hna riantuan nak cu a lak a si” ti mi hi vawi dang tawn ah khin cun Inn le lo an derh tik ih inhram lung bunh ih thlacam tik te hna, tele fa zohkhenhnak kongkau he i pehtlaih in nau ap nak te hna ah maw tiah kan rak chim tawn mi a si. Nihin ah cun Bawipa nih fiang te in a ka theih ter mi cu, hika ih inn a ti mi hi, kan um nak ca ih kan sak mi inn khi a chimduh mi a si lo ti hi a si. Kan fale zohkhenhnak kong zong a si lem lo. Hi ka ah inn nih a chim duh mi cu Pathian inn a si. ITim. 3:15,16 chung ah Pathian innchung khar cu anungmi Pathian Krifabu a si nak zong a kan chim. A si ah biak inn maw na ti lai. Lamkaltu 7 chung ah minung kut i sak mi inn ah a um mi Pathian ka si lo a ti cang kha. Cu caah hi inn nih a chim duh mi cu Pathian amah rori nih a umnak ding inn ah a sak mi a nungmi Pathian Krifabu kha a si. Minung nih kan umnak ding inn kan mah ten kan i sak. Va nih a umnak bu a mah ten a ser. Zu nih a umnak kua a mah ten a ser ve. Pathian umnak ding caah krifabu (Pathian inn) hi minunng nih sak piak khawh a si ve lo. Minung sermi bu ah minung an um, Pathian sak mi Pathian inn chung ah Pathian a um ve.

Mt. 15:13 chung ah ka pa nih a phun lo mi thing paohpaoh cu phawi an si dih lai tiah Jesuh nih a chim. Nihin minung phun mi le derhmi krifabu paohpaoh hi Pathian nih a phawi dih ding mi an si.

Cu caah nanmah zong kha, lungnung bantuk in ra tuah u law thlarau biakinn saknak caah cun i hmang tuah u. Cuka ah cun a thiangmi tlangbawi bantuk in  cohlan awk a tlak mi thlarau raithawinak kha Jesuh Kri thawng in Pathian cu nan pekchanh lai IPet. 2:4-5.

Nan nih zong lamkaltu hna le profet hna nih a hram an rak bunh mi cung i sak mi inn nan si ve cang i a kil lung cu Kri Jesuh kha a si. Inn cu a ningpi in i qhen lianglung lo in hmunkhat ah a dir tertu cu a mah kha a si i Bawipa biakinn tling ah a chuahcanh tu cu amah qhiamqhiam kha a si. Amah he nan i pehtlaihnak thawng in nannih zong hawi dang vialte he, Pathian nih a Thlarau in a um hnawh mi inn ah ser nan si cang Ef. 2:19-22.

Si hman seh law zei tin dah kan sak ti kha a hohmanh kan i ralrin awk cio a si. Zeicatiah Pathian nih Jesuh Krih lawnglawng cu a hram caah khan a chiah cang i hram dang zeihmanh chiah awk ding a um ti lo. Thing le lung hna kha cu Pathian innhram ah cun chiah ding a si lai lo. Pathian inn  zong kan si ih lehtama kutzungthiam hna bantuk  in inn a sa tu zong kan si fawn. Kan sak ding ning cu kanmah duh ning si lo in a inn ngei tu Pathian nih a kan chiah piak dih cang. Abia ah fiang ten a um. Kan sak ning i ralring cio uh si. Zei tin dah kan sak cio?