VANCUNG PENNAK THAWNGTHA - Part (3)

VANCUNG PENNAK THAWNGTHA - Part (3)

Cate Tuan Za Kip Thawng

VI. PENNAK THAWNGTHA CU BIATHLI A SI.

Baibal Pathian bia nih cun “Vancung Pennak cu lo chung i THUHMI rothil bantuk a si. Mi pakhat khat nih a vaa hmuh sual tikah a khuh than ta tawn. A lung aa lawmh tuk caah a ngeihmi thil vialte kha a zorh hna i a va kal than i a lo ningin a vacawk,” Mt.13:44 tiah a ti.

“Rothil” a ti tik ah a man a sungtuk mi a si ti a fiang ko. A hmu tu nih cun a ngeih mi vial te a zorh dih ih cu rothil aa thuhnak lo cu a ning pi in a cawk a ti mi nih hin cu rothil cu kan ngeihcia mi thil vialte fonh dih mi nak hmanh in a man a sung deuh ti a fian ter.

A mah bel te, THUHMI ROTHIL tiah cathiang nih a ti. Thil pakhatkhat na thuh tik ah zapi nih hmu hna seh tiah na thup bal lo khah. An hmuh sual lai phan ah pei kan thuh tawn ko cu. Cu caah hi pennak thawngtha bia cu mitampi nih hmuh duh tuk ko hmanh hna seh law THUHMI a si caah tampi nih cun an hmu kho lai lo ti cu a fiang ko.

Cathiang ah “A zoh cu an zoh len ve ko, sihmanhsehlaw an hmu kho lo, a ngaih cu an ngaih len ve ko, sihmansehlaw an thei kho lo. Zei cah ti ahcun, hi mi hna hi an lung a khong cang, an hna a pit i an mit kha an i chinh. Cu ti cun rak si hna hlah sehlaw cu an mit nih khua a hmuh hnga i an hna nih khua a theih hnga i an lung nih khua a hngalh ko hnga, Cun keimah lei ah an i mer hnga i ka dam ter ko hna hnga tiah Pathian nih a ti “Mt. 13:13-15. A hme 16 le 17 ah cun “Nannih tu cu, nan van a va tha thiam dah. Nan mit nih a hmuh i nan hna nih a theih. Hihi philh hlah u: Nan hmuh mi le nan theih mi hi profet tampi hna le Pathian mi tami hna nih hmuh le theih an duh na i an hmuh khawh lo mi le an theih khawh lo mi a si,” a ti hna.

Hi ruang ah hin pei Pennak thawngtha kan chimh mi a ngai ih a fiang ngai mi a lo tung na ih a pem kho lo mi an um tawn cu a si cu. Thuh mi thil cu fiang te ih hmuh le theih khawh ding ah cun a thup tu nih khan a thuhnak hmun kha ra kan chim seh law a fawi cem ko lai dah ka ti. Rom. 16:25 nak zong ah kan hnu lei chan tampi a thup mi biathli a ti fawn.

Marka 4:11,12 zong ah Pathian Pennak biathli cu nannih cu pek nan si cang, sihmanhselaw lenglei i a um mi hna cu bianabia lawnglawng in cawnpiak an si tiah Jesuh nih a ti. Biathli fian nak ding ah cun a chunglei mi si a hau ti a langh ter fawn. Pennak cu biathli a thup mi a si. Biathli a ngei ih a thuptu Pathian nih a kan fianter lawng ah kan hmuh khawh lai.

VII. Pathian velngeihnak le Vancung  Pennak Paul sin ah Pathian nih a rak hmuh ter ning.
A. Velngeihnak thawngtha bia

Gal. 1:11-12 chung ah Paul nih cun “Ka u le ka nau hna, nan sin i ka chim mi thawngtha kha minung serchom mi a si lo ti kha chimh kan duh hna. Cu Thawngtha cu minung sinin ka hmuh mi a si lo i minung nih an ka cawnpiak mi zong a si lo. Ka sin ah a phuangtu cu Jesuh Krih hrimhrim kha a si.” a ti.

A fiang mi cu Pathian biathli taktak a ngei tu cu amah Pathian a si. Cu caah amah biathli a ngei tu Pathian nih a kan theih ter ih kan sin ih  a phuan dah ti lo ah cun minung fimnak in hngalh le theih khawh an si lo. Paul zong a tuanbia kan zingzoi tik ah cawnnak a ngei mi pa, a mah chan lio ih pafim pakhat a si ve ko. Sihmansehlaw a rak cawn mi le a thiam mi le pazaa a si nak kha cu, a biak mi a Pathian dohnak le serhsat nak ah pei a rak can dih ko kha. Ni hin ah Pathian phuanlanghnak a tel lo mi vawlei fimnak cawnnak le baibal sianginn hna in tamngai pi hei cawn khi a phi chuak cu Baibal zumh lo le pianthar pom lo le, Jesuh rat than hmanh zumti lo ih Pathian le a thawngtha doh tu ah pei an hung chuah dih ko cu.

Paul nih “Judah biaknak ka rak tanh lio ah khan, zeitin dah ka umtuning a rak si kha nan theih cang mi a si ko, Pathian krifabu kha ka rak hrem hna i hrawh awk ah fakpi in ka rak i zuam. Judah phung ka zulhnak ah khan ka thirual Judah mi kha tampi ka lonh hna. Anmah nak in kan pupa phung kha fakpi in ka tanh deuh” tiah Gal. 1:13-14 nak ah a chim than. Paul nih Judah biak nak a ti tik ah cu pawl nih cun a nung Pathian pei an biak ko cu. Cu ah cun a tang taktak mi pa a si. Sihmansehlaw a tanh tuk ah Pathian krifabu a rak hrem, a rak thah hna. Aw nihin zong ah Pathian an bia lo a si lo. An fim lo a si lo. An hngal lo a si lo. Pathian an bia ko, Baibal an theih ngai ko, an fim hringhran ko. Cu bu cun Pathian krifabu le krifabu sin ih Pathian nih a pek mi thawngtha cu an doh peng ko. Khuarauhhar awk cu a si lo. Zeicah tiah an mah nak ih  a lianngan deuh mi Paul te hna hmanh nih pei Pathian phuanlangh nak a co hlan ah cun cu ti cun a rak doh tuk ve cu.

Cu bu cun Paul cu Pathian nih a zangfah caah a thim ih a riantuan tu ding ah a auh. Jentail mi sin thawngqha aupi tu ding ah. Pathian nih a Fapa Krih kha Paul sin ah a phuan tik ah “A hohmanh ruahnak hal awk ah ka fuk hna lo” a ti bak. Unau hna Pathian nih kan sin ah a fapa a phuan nikhua ah cun cu bantuk cu a si ve ko ee. Lamkal tu a si cia mi hna sin zong ah Paul kha a va kal lo (Gal. 1:15-19). Arabia ram tu ah a kal colh. Amah lawng kum (3) nak tam Pathian he hawikomnak an ngeihnak ah hin a phuan hnga ding thawngtha cu Pathian nih a pek cu.


B. Vancung pennak kong biathli

Ef. 3:3-6 chung ah Paul nih “Pathian nih a thuh mi a khuakhannak cu ka sinah a phuan i a ka hngalh ter. (hi kong hi tawite in nan sinah ka rak tial cang).” tiah a ti.

Hi ka zong ah hin Pathian nih thuh mi thil cu hlanlio pi in a rak ngeih mi a um cang ti cu a fiang ko. Kan chim cang bantuk in thuh timi umzia cu zapi vantlang hmuh ding le theih ding ah a si lo. A tu zong ah biathli a thup tu Pathian nih cun a duh ih a thim mi Paul sin ah cun caan sau  pi a thuh mi biathli cu a phuan qhan cang hi. Cu biathli cu zeidah a si? Apeh kan rel ah cun “ Ka tial mi nan reel ah cun Krih biathli ka hngalhnak kha nan hngalh khawh lai. Hi biathli hi hlan ah cun mi kha theih ter an rak si lo, sihmansehlaw a tu cu Pathian nih a Thlarau in a lamkaltu mithiang hna le a profet mithiang hna sinah khan a phuan cang. Cu biathli cu hihi a si: Thawngqha thawng ih Jentail mi hna nih Judah mi hna sinah khan Pathian thluachuahnak an hmuh ve cang; annih cu pum khat chung nge kha an si cang i Krih Jesuh in Pathian nih biakamnak a tuah mi ah khan tinvo an ngei ve cang.” tiah a ti.

Pathian nih a thlite in khua a rak khan mi ah khan zeitindah rian a quan ti kha mi vialte hngalh ternak rian cu Pathian nih a ka fial. Zeizong vialte sertu Pathian nih cun kan hnu lei caanchung vialte kha a biathli cu a rak thuh. Cu ti ih a rak thuh cu, krifabu thawng hin vancung khua uktu vanmi hna nih hin, Pathian fimnak a phunphun cu, a tu caan ah hin hngal hna seh ti a duh caah a si.” tiah a peh rih.

Hi bia kan zoh tik ah Pathian nih caan saupi a rak thuh mi biathli cu khawika in zei tin dah a phuan lai ih a langh ter lai ti ah cun,A krifabu thawng in a si. Zeicah tiah krifabu hi Pathian nih a pennak biathli taktak a thuh nak hmun a si. Thil thuh a si tik ah cu thuhnak hmun theng te ih a rak um mi caah cun cu thil cu thuh mi a si kho ve lo. A um nak ah rak thuh a si ca ah a ca ah cun a fiang tuk mi thil a si ko. Krifabu chung a phan cang mi kan caah cun biathli thuhnak hmun Krih ih  a pum chung ah Pathian nih a kan chiah cang caah cu a biathli cu nifa te in a thar a thar in a kan theih ter lengmang. Vawlei mi nih an theih khawh lo nunnak biathli in a kan cawm a si.




VIII. VANCUNG PENNAK CU BIAKNAK LENG AH

Vancungpennak cu biaknak leeng ih a um mi a si nak kan zoh than tuah hnik lai.

1. Vancung Pennak thlaici biaknak lengah

Biakam hlun chan ah Pathian le a mi hna an i pehtlaihnak ah a biapi bik ah an chiah mi cu Jerusalem temple khi a si. Cu Jerusalem temple lawng ah Pathian biak khawh a si. Zei cahtiah cu ka lawng ah Pathian a um caah a si. Ka dang in Pathian biak khawh a si lo.Hla sak , thlacam khawh zong a si lo. A biapi bik hmun cu Jerusalem temple a si. Cu temple cu Jerusalem khualipi ah a um caah Jerusalem khualipi zong cu cu biakiin nih cun a biapit ter colh.

Cu ti ih Jerusalem khuapi ih um mi Jerusalem temple in Pathian kan biak an ti cuahmah lio ah Pathian nih Vancung pennak cu vawlei ah hin phak ter a duh ih dirh a duh cang caah, a tinhmi a tlamtlin kho nak ding ah Vancungpennak thlaici cu vawlei ah a rat ter. Cu pennak thlaici hmasa bik cu Kan bawipa Jesuh Krih, Pathian minung sinak ai lak ih vawlei ah  a hung chuak mi kha a si.

Khuaruah har awk ngai a si mi thil cu, Pathian nih a tinhmi thil tlin nak ding caah a fapa a thlah a si ah cun Amah Pathian an biak tawn nak temple ah maw, temple kherkher a si lo zong ah cu temple umnak khualipi Jerusalem tal ah pennak thlaici a si mi Jesuh cu chuak seh law a awm ang deuh hnga dah ka ti. Na ti ve ko lo maw. Pathian a tihzah mi minung paoh cu, cu ka ah cun khua an sak deuh tawn nak cu a si fawn. Raithawi le biakpeknak dang hna zong cu ka cun tuah leng mang a si fawn. Babylon sal an tan lio hna cu tiva kam ah hla an sak ter ih ramdang in kan Pathian thangthat nak hla kan sa kho lo. Kan sak sual ah cun kan lei hi kan dang ah i bet seh ti tiang in chiat an ser.

Cu tluk ih an biapit ter mi biaknak center, hmunlai pi a si mi Jerusalem ah cun Vancung in a hung tla mi Pennak thlai ci cu a tla duh bak lo. Temple a um lo nak Pathian biakkhawh nak a si lo ah an ruah mi Bethlehem khua tu ah a tla daih a si. Vancungpennak cu thlaici bantuk in van in a hung tlak hmasa bik lio zong ah Biaknak leeng ah a tla ko hih.

Nihin zong ah biak inn thatha le dawhdawh, ropui ngai ih an sak le an timhtuah mi hmunhma ah pennak thlaici cu a tla bal lai lo. A hramthok in cucu pennak ih a lam a si lo. Pennak a duh mi nih cun biaknak lenglei ah kawl a hau. Biaknak nih cun Pathian cu an tanh tuk ko na in Pathian tinh mi an nganh zungzal ko. Thawngtha an chim ve lo maw, an chim ko ee. Pathian pei an biak ve ko cu, a hman ee. Thlazong cu pei an cam ve ko cu. A ngah ve ko eh, si ee. Sihmansehlaw, unau, Pennak thlaici taktak le Pennak thawngtha a tak taktak cu biaknak chung ah cun na hmu kho lai lo.

2. Biaknak leng minung nih an phuan

Cu lawng a si lo. Kha chan lio ah khan Jerusalem temple ah chunchun zanzan in rian a quan ih mipi pek chanhmi  cheuhra cheukhat a ei  mi, angki zong ah tlangbawi uniform a hruk mi hna, mipi vantlang nak in a danglam deuh mi pawl kha tampi an um ko. Baibal zong an cawn piak leng mang. Baibal theihnak zong ah an za ko. Sihmansehlaw vancungpennak thawngtha phuannak ah cun cubantuk biaknak chung  minung hna kha Pathian nih a hmang hna lo.

Vancung pennak a nai cang. Nan sualnak i ngaihchih uh tiah pennak kong a chim hma sa tu cu tipil pe tu Johan a si. Amah hi temple  ah chunzan ti lo in tlangbawi rian a tuan mi a si lo. Khualeng mi nung, mi sawhsawh a si deuh. A pa cu Zachariah a si ih tlangbawi hrin a si. Biaknak minung a si. Apa Zachariah le afapa Johan nun a dan nak kan zoh tuah lai.

Zachariah cu Jerusalem, kut sak mi biakinn chung ah rian a tuan. Pennak a phuang tu Johan tu cu cu bantuk a si ve lo. Ramlak tu khi a riantuan nak a si ih thing le lung le ram hna khi a pulpit cu an si ko. Smart ngai, zohdawh ngai ih sak mi le sermi biak inn le pulpit hna a hmang ve lo.
Zachariah cu biakinnchung ih a pum mi hna pek mi cheuhra cheukhat ei in a pawl aa cawm mi a si.
Johan tu cu khaubawk sa le khuaihliti, ramlak rawl in a cawm mi a si. Pathian kutchuak a ei mi a si.

Zachariah cu pupa chan lio in an rak i hruk lengmang mi tlangbawi hnipuan a hruk mi a si. Pennak a phuang tu Johan tu cu mi nih ramsa thiang lo ah an ruah ih an fih mi Kalauk phaw kha hnipuan ah aa hruk.Biaknak riantuan tu le Pathian riantuan tu ti zong hi a khat lo mi an si. Tipil pe tu Johan le apa Zachariah nun in a dan zia a fiang tuk ko.Nihin zong ah biaknak rianquan tu le Pathian nih pennak thawngtha chim tu ding ah biaknak chung in biaknak leng ah a chuahpi mi hna nun nak cu van le vawlei in a thlau ko.

Biaknak ah cun Pathian rianquan tu ding cu Baibal siang inn in degree a hmu cang mi a si lai. Cu siang inn hmanh ah cun sianginn sawhsawh duh a si ti lo. Rampi theih mi (recognised) sianginn ih a dih lo mi cu degree zeizat a thlai khawh hman ah pastor a tuan kho ti lo. Cucu an krifabu nawlngei tu pawl ih i ceih ih lungtlin ah cun a dotdot in forward vima ih cohlan hnu ah tuan ter a si. Pennak ah cun cu tin a si ve lo. A cawng mi le degree a hmu mi paoh Pathian rian tuannak ah hman a si ti lo. Cu ti ka ti tik ah a cawng lo mi zong hman an si ti nak a si hlei lo. Cawn le cawn lo ah a si lo Pathian nih a thim mi le a auh mi nih Pathian rian cu  quan a si.
Mipi lungtlin nak in Pathian riantuan tu ding cu fial khawh a si lo. Biaknak riantuan tu ding bel fial khawh a si hnga.

Biaknak rian quan le Pathian riantuan tu cu ei mi rawl zong a lo ti lo. Biaknak rianquan tu cu an biak nak chung ih a um mi member hna pek mi cheuhra cheukhat ei in an paw an i cawm. Pennak chung ih Pathian rianquan tu cu Johan nih ramlak khawbawk sa le khuaihli ti a ei bantuk in Pathian tu nih kan ei awk cu quanvo a kan lak. Biaknak rianquan cu minung nih an cawm. Pathian riantuan tu cu Pathian nih a cawm ve.

Hni puan hruk mi zong a lo lo. Zachariah nih mipi thleidan thiam ding, hmuhcang ka ih tlangbawi a si ti hngalh kho ding in tlangbawi thuam a hruk. Nihin biaknak riantuan tu zong nih an member nak danglam deuh in hni le puan an i thit ih an i hruk. Sihmansehlaw Tipil pe tu Johan cu  mi fih cem mi saram phaw tu kha a thomhnak ding ca ah Pathian pek mi a si ko. Nihin zong ah biaknak rianquan tu hna cu a lenglei an i hruk mi thilthuam in thleidan khawh an si. Mipi nak in an i hruk mi a phun dang deuh tawn. A cheu biaknak hna ah cun pastor uniform hna pei an ngeih cang tiah. Sihmansehlaw pennak chung in Pathian rian a tuantu hna cu mipi nak in kan danlam deuh nak a um hlei lo. Zeicah tiah Pathian kan pa pennak chung ih khua a sa ti mi unau rual lawng te kan si ca ah, hni le puan in midang nak hlei deuh ih i thomh zong a hau lo.
Kan Bawipa Jesuh hi Tipil petu Johan hnu ah vancung pennak kong thawngtha a phuang tu a si. Kan Bawipa Jesuh hna hi cu tlangbawi hrin chung zong in a chuak mi a si ve lo. A chuah le a um tlonlenning zong mi sawhsawh a si ko. A hruk mi, a thonhnak te hna zong mi zaran a si ko. Annih zong hi biak nak leng minung a si. Ai, na khuaruah a har men lai. Kutsak mi biakinn chung ih rian a quan mi tlangbawi le Baibal thiam hna he bia an i al tik ah Cathiang cu nan zohhliah ih nan cawng, Cathiang nih a chim duh mi cu kei mah ka si. Ka sin rat tu nan duh tung lo tiah a sik hna. An tlaih mi le an cawn mi Cathiang ih a chimh duhmi le a tinh mi cu Jesuh Krih a mah kha a si. Sihmansehlaw Jesuh Krih a mah rori cu temple chung ah si lo in temple lenglei, tlang cung ah maw, tiva pawng ah maw ti in biak nak leng ah pei vancung pennak thawngtha cu a phuan ko kha. Biaknak a tlaih chan tuk mi caah cun tluk nak a si. An thei thiam kho lai lo.

Jesuh hi Pathian fapa a si tung ah cun, a si lo ah, amah rori Pathian a si ko ah cun ziah Pathian an biak nak biak inn chung ah cawlcang le rianquan le phungchim lo in biaknak ih a leng lei lawng te ah cun khua a sak ih biaknak leng ih a um mi minung pawl cu a cawn piak lengmang hna hnga aw? ka ti tawn. A sullam cu Vancung pennak tlaici cu biaknak leng a tlak lawng si lo ih a phuang tu zong cu biaknak leng minung an si ti Jesuh nih tehte a langh ter mi a si ko.