VANCUNG PENNAK THAWNGTHA Part (1)
Cate Tuan Za Kip Thawng
Mt. 6: 10
Pennak thawngtha he pehtlaih in cawnpiak ning le ruah ning tampi a um kho. Minung ruahnak le fimnak in a chuak mi cubantuk ruahnak le cawnpiaknak nih lam a kan pial ter sual nak hnga lo pennak thawnthabia kong hi Baibal cawnpiak ning te in a tlangpi in zoh tuah hnik uh sih. A ruang cu kan zumhnak hram aa bunh nak cu Pathian le Abia ah a si ko caah a si. Amah bia pinlei ah fim i tim tuk hlah uh si law, Pathian chimhmi leng khin cun chap tuk hlah uh si.
I. Pathian duhmi le Pathian tinhmi
(The will of God and The Purpose of God)
Pathian duhmi le Pathian tinhmi aa dannak hi theihfian a herh taktak mi thil a si. Mitampi nih aa khatko lo maw tiah an ruah tawn. Aa dang tuk mi an si zia Baibal ah hmuhkhawh a si.
A. Pathian duhmi/ duhnak (The will of God)
ITim 2:3,4 kan zohtik ah “Mi vialte nih khamhnak hmu hna seh ti le biatak kha hngal hna seh ti a duh mi Pathian kan Khamhtu nih, hi thil hi thil tha a si caah, a duhmi a si” a ti. Hi Baibal kan zoh tik ah mivialte KHAMHNAK hmu hna seh tile BIAKTAK HNGAL hna seh ti hi PATHIAN DUHMI a si ti kan hmuh. A tinhmi a si tiah Baibal nih a chim lo, a duhmi a si a ti deuh. “Duhmi” ti biafang cu a sullam zong a puan deuh. Na duhmi le na tinhmi vunruat tuah law aa dan nak na theih thiam ko lai.
B. Pathian tinhmi (The purpose of God)
Pathian hi zeiruat huaha lo in thil a tuah lengmang mi minung bantuk a si lo. Lehtama pakhat nih cabuai a tuah tik ah, hmuhkhawh in cabuai a tuah hlan ah khin a chung ah cabuai taktak cu a um cang. Zeibantuk in dah ka tuah lai ih, zei pungsan dah a si lai timi vial te kha lehtamapa chung ah a um cia dih mi a si. Cucu cabuai taktak cu a si deuh. A vun tuah ih kan vun hmuhkhawh mi cabuai khi cu a cabuai tak a si mi a hung i langhnak men lawng a si. Cu hmuh khawhmi cabuai cu mei in duah tuah law vut ah a cang dih lai ih a tlau ko lai. Hrawh khawh a si. Sihmansehlaw, hmuhkhawh in a hunglang mi cabuai na hrawh ih a rawk zong hmanh ah, a sertu pa chung ah cabuai atak cu a um peng ko. Va tuah ter than law a mah bantuk te kha a chuak than ko lai. Hmuhkhawh ih a langh hlan ah pei a sertu chung ah pungsan le siding ning vialte cu a um dih cang cu.
Pathian nih minung a sertik ah tinhmi ngei huaha lo in a ser ve lo. A serhlan bakah khin Pathian nih minung aser tik ah zeiban tuk in dah a ser lai ih zei caah dah a ser lai timi vial te Pathian nih a chung lei ah timhtuahnak tinhmi a ngei chung cang. Gen. 1:26-27 kan zoh tik ah Pathian nih “Atu cu minung kan ser cang hna lai, kanmah mui an keng lai i kanmah he kan i lo lai. Nga si hna seh, va si hna seh, inn zuat satil si hna seh, ramlak i a um mi saram a hme he a ngan he si hna seh, an UK dih hna lai,” tiah a ti. Hiti Pathian nih a ti tik ah minung hi a ser rihlo ti theih a hau. Minung a serhlan ih a tinh mi a langhter mi tu khi a si. Cu cu zei dah a si? A ser ding mi minung nih cun sermi ramnung vialte a UK dih lai ti hi a si. Pathian nih minung a ser tik in minung ca ih aa tinh mi cu sual ah a tlu lai ih, fapa ka pek lai ih, thisen thawng in ka ngeihthiam lai ih ka khamh lai ti pawl hi a si lo. Minung ca ih a tinhmi cu UKTU, PENGTU ding ah a si. Sual le khamhnak a um hlan pi ah UKNAK, PENNAK THAWNGtHA cu Pathian thinlung chung ah a rak um diam cang.
Nihin ah mitampi nih Pennak thawngtha kan phuan tik ah thil thar pi ah an ruah tawn. A si lo. Pathian nih a hramthok in minung caah a rak i tinhmi tu khi kan phuan ih kan langhtermi tu a si deuh.
Pathian nih minung caah a tinhmi cu zeizong vialte UKTU si ding a si ko na in , Satan hlennak le thluknak ruang ah cu UKNAK nawl (PENNAK NAWL) cu minung nih a sungh. A sungh lawnghmanh si lo in, sual temtawn nak chung ah a tang, Satan thong chung ah a tang. Cu caah Pathian nih a sermi minung ca ih a tinhmi cu tu tan ah hin cun a tlam tling kho lo. Minung nih a sungh cu teh. A cunglei tahchunhnak bia chimh mi bang in, cabuai a rawk zong ah cabuai a tuahtu pa lungthin in cabuai tak a rawk lo, cu caah cubantuk cabuai qhiamqhiam kha a tuah qhan. UKNAK le PENNAK nawl zong minung nih kan ta a si cang mi sungh ko hmanh uh si law, Pathian chunglei ih Pathian TINHMI “ asermi minung cu uktu dingah” timi cu Satan nih a hrawhkho in a lakpiak kho lo.
II. Pennak hmuhthan nak ding Pathian
thil tuahmi.
Atu kan vun chimh cang bantuk khan PENNAK cu minung nih a sungh. Pathian tinhmi tu cu a rawk hlei lo. Cu caah Pathian nih a tinhmi cu a tlam a tlin ter than lai. Minung sinah cu PENNAK cu a pek than thiamthiam ko lai.
Sihmansehlaw minung cu uktu si tilo in sual nih a ukmi le sermi uktu zong siti lo in sermi nih a uk mi tu ah a hung i chuah cang caah, Pathian nih minung sin ah pennak pek a duh ah cun sual pennak chung khan a minung cu a khamh ih a luat ter hmasa a hau. Cu aa TINHMI minung sinih tlin ter than a duh caah cun pei maw KHAMHNAK cu a vun khan than cu. Khamnhnak hi Pathian nih a hramthok ih aa tinhmi a silo. A tlu cang mi minung pennak a pekthan khawhnak hnga a vun tuah mi rian tu a si. Khamhnak hi zei ah na rel tung lo na ka ti khawh men. Zei rel lo khi a si lo. Pathian tinhmi hi zeidah a si ti langhternak tu a si. Tlukhlan ah cun khamhnak ser hau lo in pennak nawl cu minung sinah Pathian nih direct in a pek colh ko. A tu cu minung cu sual ih a tluk cang caah khamh nak a pek hmasa lo ah cun a pennak chung ah a luh ter kho ti lai lo. A pennak chung ih a lut lo mi cu pennak nawl cu a pe kho fawn lo.
Khamnak tiang lawng hi a za hrimhrim lo. Khamhnak co tianglawng in Pathian duhnak cu a tling kho men, sihman sehlaw a tinh mi cu a tling kho hrimhrim lo. Cu caah khamhnak a co cangmi vial te kha BIATAK theihter ih cu biatak in luat terkha Pathian thil ti ning a si. John. 8: 32 nak ah “Biaktak nan theih lai ih cu biatak nih cun luatnak an pek lei, (an luat ter lai)” a ti.
Mitampi nih kan i thawhthan hoi ih, biatak dang a um lo, khamhnak thawngtha hi biatak cu a si ko a timi an um fawn. ITim 2:3,4 ah khan pei mivial te khamhnak hmu hna seh “ti le” biatak hngal hna seh ti a duhmi Pathian, a ti kha. “TI LE” ti mi nih cun khamhnak hmuh le biatak hngalh hi thil dangdang a si ti a langfiang ter ko lo maw. Ziah aa khah khawh lai ih. Khamhnak hmuh hi a hma sa ding a si ih, khamhnak a hmu cia mi hna nih pei biatak cu an theih lai ih cu biatak nihcun luatnak cu a pek ko hna lai cu.
Hiti hin tahchunnak la tuah uh si law na fiang deuh lai. Lazarus a thih ih a thawhthannak kong khan zoh tuah uh sih. Lazarus cu a thi ti lawng hmanh si lo in a thihnak nili nak a si cang, Jesuh an sin a phak ah khan. Minung lei ruahnak cun i ruahchan awk zeihmanh a umti lo mi dirhmun a si. Kan nih cu thlarau lei ah a thi mi kan si ih kan nun qhan khawhnak hnga zei te hmanh a tuah kho velo mi kan si zia a langh ter. A far le hna zong nih thlan ah cun kal duh hlah uh sih tiah lungdong ngai in an ti cang. A mah Lazarus kong ah a pawngkam minung hmanh an lung a dong cang. Jesuh nih a kalpi thiamthiam ih thlankhar a hun ter hnu ah zeihmanh a tuah kho lo mi Lazarus cu a bia ka khat in nunnak ah thawhter in a um qhan. Jesuh bia ka khat hi kan mah khamhnak caah a tling in a za mi a si ko. A hung nung cang. Nan sual ti lo a kan timi ah khin kan mah ngeihthiamnak cu a tlam a tling, a thisen in a kan tlanh cang. Sual le Satan kut chung in a kan khamh cang. Nunnak ah thawhterthan kan si ve.
Lazarus cu thihnak in nunnak hmu cang ko hmanh sehlaw, a kal kho ding khi a si lo. Ruaktuamnak puan in pei qemqawn a si rih cu. Sualman in (the wages of sin) khamh kan si cang hnu zong ah, nifatin kan nunnak ah sualthawnnak (The power of sin) nih a kan temtawn rih ti cu al awk tha lo in mi hrinthan paohpaoh nih hmuh le ton cio mi thil a si. Cu ca ah Jesuh nih “A temtawn nak kha phoih uhlaw kalseh “ a ti. Jesuh bia bang an phoih piak tik ah a kal kho ve. Biatak nan theih lai ih cu biatak nih an luat ter lai ti cu cucu a si. Nifatin kan nunnak ah khamh a si cang mi cu sualthawnnak chung in kan luat khawhnak ding ah Pathian nih a biaktak akan theihter ih cu biaktak hmang in a kan luat ter . Kan theih awk a si mi cu “PHOIH UH LAW KAL SEH” ti hi a si. Phoih lo mi cu a kal kho lai lo, a nun zong hmanh ah, ti nak a si.
Dotthum in a um
(1) thihnak in nunnak a hmuh
(Amah ten a thothan lo thawhter a si)
(2) a temtawnnak an phoih piak
(amah ten aa phoih lo an phoih piak)
(3) a kal kho ve
(Phoih hmasa hnu lawng ah kal khawh a si.)
Hi thil dotthum nih hin thawnhtha dot thum a langh ter. Cu hna cu(1) Khamhnak thawngtha
(2) Biatak
(3) Pennak thawngtha hna an si.
III. Thawngtha dot(3)
Baibal kan zoh tik ah nihin krifabu chan ah phuan a si mi le Baibal nih a langhter mi thawngtha dotthum a um. Dot thum ti tik ah thawntha pathum a um tinak a si lo. Thawngtha cu pakhat lawng a um. Cu pin thawngtha cu Baibal le Pathian nih a cohlan lo mi a si cang. Gal. 1:8, 9 ah kanmah kan si zong ah, vancungmi a si zong ah, kan in chimhmi thawngtha he aa dang mi thawngtha an chim mi hna cu, hel ah tla ko seh. Hmasa zong ah kan rak chim cang i a tu zong ah kan chim than. Nan rak cohlan cang mi thawngtha he aa dang mi thawngtha an chimtu hna paoh cu hel ah tla ko hna seh!a ti .
Cu caah thawngtha a tak cu pakhat lawng a um. Cucu dotthum in a lang. Hi dotthum a tlin lo ah cun a tlamtling mi thawngtha a si kho lo. Mizeimaw nih kan phuan mi thawngtha cu a dotkhatnak a simi khamhnak thawngtha a si men lai. A tha ve ko, sihmansehlaw a tlam a tling rih lo. Mi zeimaw nih biatak thawntha kan phuan lai. A tha. Sihmansehlaw a tling taktak rih lo. Mi zeimaw nih pennak thawngtha a phuan lai. A tha, si hman sehlaw cu lawng cun a tling ve lo. Thawngtha pakhat a tlam a tling mi thawngtha tak cu, dotthum, khamhnak thawngtha, biatak thawngtha le pennak thawngtha ti in a um mi a si.
I thawh riangmang in “Nan rak co hlan cang mi thawngtha” a ti mi khi, mah le bu hram a rak kan thawhpi tu founder hna le missionary hna an kan chimh mi thawngtha hna ah kan ruah sual ah cun palh cikcek a si ko lai. Zei ca’h tiah, Galati cakuat tial lio ah zei bu dang hmanh a um lo. Pathian krifabu lawnglawng a um mi a si. Cu caah lamkal tu hna hmang in Pathian nih a krifabu sin ah a theih termi a dotthum te in a tlamtling mi thawngtha tu kha a chim duh mi a si deuh. Cu thawntha tling cu Baibal ah langhter in a um ko. Hna a ngei mi nih cun thei hna seh law, hmuhnak mit a ngei mi nih cun hmu ko hna seh.
Thawngtha dotthum nih hin anmah te cio in danlamnak an ngeih cio. Mi tampi nih thawngtha paohpaoh aa khat dih ko an ti tawn. A thleidan zia kan thiam khawhnak dingah kan zoh tuah hnik lai.
(1) Khamhnak thawngtha (Gal. 4:13-15)
Zei ruang ah dah thawngtha kha ka rak in chimh hna ti cu nan hngalh tiah Galati mi hna sin ah Paul nih a ti tik ah hika ih thawngtha a timi hi “GOSPEL” a si ih a chimhduhmi cu nihin ih khamhnak thawngtha kan timi, a si lo ah, velngeihnak thawngtha, timi hi a si. Biatak a si ko ti hlah, a tanglei ah khamhnak le biatak aa dan nak a chimh mi a um rih. THAWNGTHA timi umtuzia cu, misual, sualnak mah thihnak a ing hnga ding mi kan si. Kan aiawh in Jesuh a thih ca ah kan luat. A thisen in Pathian a lomh ter ih ngeihthiamnak kan hmuh. A zummi paoh nih zungzal nunnak an ngei ti mi hi a si.
Paul nih a bia a peh rih ih “Ka pumsa umtuningkha nan caah thil har a rak si nain Pathian vancungmi bantuk in nan rak ka cohlan; Kri Jesuh bantuk in nan rak ka cohlan” a ti. A fiangmi cu khamhnak thawngtha phuan cu a nuam, a chim tu ca zong ah si seh, a ngai tu hna ca zong ah si seh, anuam mi a si ti theih khawh a si. Zei cah tiah Vancungmi bantuk in a chim tu hmanh khi rak co hlan an si. Zei bu paoh ah hi khamhnak thawngtha bia cu innka hun piak dih a si. Biaknak dang hna sin zong ah a tam deuh cu zalong te in phuan khawh a si. A caan ah cun Jesuh Kri rori bantuk hna khin cohlan kan si tawn. Cu ram ah zeimaw zat Bawipa nih a ka tlonlen ter ve ih nuam hi ka ti tuk hringhran.
A peh rih mi cu “Si kho sehlaw nan mitmu hmanh nan rak i khoih hnga ih nan rak ka pek hnga. Cucu keimah hrimhrim nih ka chim ngam” a ti bak. Khamhnak thawngtha ram ah cun thawngqha phor tu hna co mi laksawng a tam ti a fiang. Nihin ah cun mizei maw nih cun Evangelist ti mi biafang (title) kha min hmai ah i bunh riangmang in pawcawmnak tiang ah a hmang mi hmanh um pah lengmang a si cang. A ngaitu lei an i lomh tuk ah pek sianlo mi hmanh khi an ngei ti lo.
Cun pakhat cu, khamhnak thawngqha cu voikhat khamh zungzal ca zalak in a si nak Hebrew cakuat nih fiang te in a kan chimh. Khamh si cang hnu ah nunnak sunghqhan khawh a si maw si lo ti hna nai fian rih lo ah cun Pathian velngeihnak taktak nih an tongh rih lo caah a si lai. Tlawnpal that deuh le biaknak lei i pek khawh deuh tik ih khamh si ban tuk ih i ruah. Tlawmpal nunzia a dik lo tik paoh ih hell tla ding bantuk in i ruahnak lunput hna na ngeih rih ah cun na zumhnak hi Krih nih an tuah piak mi thisen rianquannak cung ah bunh lo in na ziaza le na qhatnak cung ah na bunh rih ti nak a si. Chim duh cu khamhnak cu a fek tuk mi a si.
(2) Biatak (Gal. 4:16,10 John. 8:32.)
Khamhnak thawnqha a va chimhmi hna Galati mi hna sin qhiamqhiam ah Paul nih “ Nan rak i lawm tuk ko kha tah.. a tu hi nan zei dah a ti?” a ti hna. Khamhnak a rak chimh lio ah an lawm tuk ko na in A TU CU an zei dek a ti? An i lawm kho ti rua lo ee. “Atu cu BIAKTAK kan chimh hna ruangh ah nan raal ka si cang dahra?” a ti hna. Aw, khamhnak a chimh lio ih a cohlang i a lawm mi hna nih a mah Paul thiamthiam si ko hmanh sehlaw BIATAK a phuan ca ah an co hlang kho ti lo ih Paul tu kha an raal cang hna ti a fiangmi a si. Cu caah unau KHAMHNAK le BIATAK hi a hmuar zong aa lo bak lo mi an si hna. Khamhnak thawngtha kan phuan lio ih a kan qanh tu hna khi biatak kan aupi tik ah a kan raal tu le a kan doh tu ah an cang tawn. Zei tluk ngeihchiat awk dah a si.
Unau BIATAK na phuan ah cun an daw tu hna khi an raalchanh tu ah an hung chuak ve ko lai. Biatak phuan cu dohnak huahnak a si. Biatak phuan cu mivialte raal cannak a si. A phuang tu lei caah cun mah lei miak nak ding khi a um lo. Sihmanh sehlaw Pathian tu cu aa miak bak ve. Biatak kan phuan lo ah cun zumtu hna sual temtawn nak chung in an luat kho lai lo. Biatak kha an theih lai ih cu biatak nih cun pei maw luatnak tlamtling cu a pek lai cu.
BIATAK ti hmanh hi ka di a riam lo deuh bantuk khin a um. BIATAK TATAK ka ti tawn. Zei ca’h tiah mi nih an phuan ve, kan phuan ve, biatak ciocio, an ti tawn. Ka leh mi hna cu AN BIATAK le KAN BIATAK aa khat lo ti hi a si. Kan ram ah biatak timi biafang hi a laar ngaingai. Sihmansehlaw Baibal chung ih kan hmuh mi Paul hna nih a phuan mi biaktak le nihin kan aupi mi biatak khi a lo hnga maw? Paul phuan mi biaktak ruangah thlarau lei a fale khan a simi Galati krifabu hna nih Paul kha an huat ih an raal. Cu ih a phuan mi biatak cu “Ziah sal si qhan cu nan duh? NITHIANGKHUN, THLATHIANGKHUN, CAAN THIANGKHUN, KUM THIANGKHUN ti ulh kha nan hman?” ti hi a si. Biatak nih cun Nithiangkhun a hloh bak, caan thiangkhun vialte an tlau dih, thlathiangkhun a um ti lo, kum thiangkhun zong a dongh ter bak.
Nihin ah Biatak ka phuan ti qung ih Nithiangkhun ulh kan hman rih ah cun, thawnqha dot (2) nak a si mi biatak thawngqha ram kan phan kho rih lo tinak a si. Tahchun nak ah ni dang vialte nak in zerhpini (Sunday) hna khi thiangkhun in kan ulh an cun, biatak ram kan hlat rih ti nak a si. Thlathiangkhun kan ngeih rih ah cun Biatak nih a kan pemh tatak loh ti nak a si. Tahchunnak ah kumkhat chung ih thla (12) chung hna ah March/ April (Easter Sunday) thla hna maw, chrismas thla (December) Babylon pathian Tamuz chuah thla hna khi phundang deuh pi in, thiangkhun in kan lung nih a ruah rih ah cun, kan kaa lawng nih biatak a chim ih kan nun nih cun Baibal nih a kan fial lo mi a tak a si lo mi tu ah khan aa nuam rih ti nak a si ko cu ta. Nihin Special Sunday hna a tamtuk ning hi, Tharchuah kum, pekkum etc ti te hna kum phundangdang in kum kan thlen mi te hna khi biatak kan pem lo zia langhter tu cawngia an si ko hna.
Biatak cu Jesuh a si. Kan nun a si mi, Krih in a chuak lo mi paoh cu a tak lo an si. A tak a si mi Krih nih nifa mual a phoh lengmang ko lai. Jesuh nih ka Phuanmi hi biatak a si a ti. A si. Pathian bia hi biatak a si fawn. Pathian bia nih a kan fial lo mi perchom ih tuah le ulh mi vialte hi a tak lo mi lawng te an si ko. Biatak na ngeih hnu ah cun a tak lo mi cu na nun ah mual a pho zungzal ko lai. Nupi a ngei taktak mi nih a nupi taktak nak in a nupi hmanthlak (a tak a si lo mi) a uar deuh bal lai lo. A tak maw a tak lo dah na uar deuh. Hihi biatak thawngqha ih thilkalpi ning lam pakhat te ka tar lan mi a si.
(3) Pennak thawngtha. Mt. 24:14
“Cun miphun vialte hna ca i tehte si awk ah Vancung pennak kong thawngqha hi khuazakip ah chim a si lai- cun cu hnu lawng ah cun donghnak cu a si lai.”
Pennak thawngtha kan phuan tik ah mi zeimaw nih cun thil thar, kanmah phuahchommi ah an ruah tawn. Cu tin a si lo. Pennak thawngtha hi Baibal ah fiangte in aa tial mi hmuhkhawh ding in a um ko. Unau pakhat nih “Unaupa, zeiruang ah dah zumtu thawngtha chim tu mitampi hna nih hin, pennak thawngtha bia hi an phuan cio lo?” tiah a ka hal bal. Ka leh mi cu Motor a ngei rih lo mi nih cun motor cu a buai pi tuk lo ih, motor a ngei cang mi caah cun buaipi duhlo zongah buaipi lo kholo a si cang cu teh. Cu bantuk in pennak thawngtha hi a ngei rih lo mi nih cun, motor ngei rih lo pa bang, motor cu ngeih a hau lo a ti ko lai. Pennak thawngtha a ngei lo mi nih a herh lo a ti ve awk a si ko. Ziah a ngeih lo mi cu zei tin? Peter nih pei paisa a hal lengmang mi pa sin ah “ Ka ngeihmi kan pek lai” a ti kha. Peter nih a ngeih lo mi cu midang sin ah pek khawh a si velo teh. A ngeih mi cu Jesuh a si ih “Jesuh min in tho…..”a ti ih, a dam ve bak ko khah. Pennak thawngqha a ngei lo mi nih mi sin ah cun a pe kho ve lai lo.
Chanthen pa(7), (seven despensational truh) kong ah F J Dake, Larkin le C I Scofield le a dangdang cawnpiak nak i lak in Vancungpennak kong thawngtha bia cu kum (7) harnak a donghnak lei ah phuan hnga ding mi a si tiah caan sau pi chimh le phuan a rak si. Nihin zong ah mitam pi nih cun pennak thawngqha cu NIHIN PHUAN AWK A SI LO a ti mi an tam pi. PHUANCAAN A SI RIH LO an ti fawn. Baibal sianginn zeimawzat zong ah hi doctrine ning hin cawnpiak a si. Cu bantuk sianginn ih a kai ih a cawng mi hna zong nih cun Baibal chimhmi nak in an cawnmi tu an i tlaih deuh ih cu ti ko cun a cawnpiak chin mi an tampi ve. (Cu ti ih ka ti tik ah a Pathian a hmetuk, a ruah nak a bi tuk na ka ti ko lai. Baibal chimhmi hmanh tamtuk na lak ah a dang cawnmi cu ka chap cawk lo caah a si.) Baibal nih cun nihin ah phuan rih lo ding cun a ti lemlo.
Nihin ah phuanrih lo ding a si ti ih bia a chimtu hna ruah ah khuaruah har a si ko. A caan a za rih lo ti cu tu hlan kum 2000 lio ah Tipil petu Johan nih zei kong dah a phuan? Vancungpennak a nai cang” tiah pennak kong pei a phuan ko kha. Tu hlan kum 2000 hmanh ih an rak phuan cang mi nihin ih phuan caan a phan rih loh ti cu a mak ko. Jesuh nih teh zei kong dah a phuan? Vancung pennak kong pei a phuan ve ko kha. Jesuh taksa in a nun lio ngei ah a phuan cang mi a tu hi tluk a rau cang mi caan ah pennnak phuan caan a si rih lo ti cu Jesuh nih a rak phuancang qung, kan phiatpiak maw a hauh lai? Zultu pa (12) a thlah hna mi zong nih cun pei pennak cu an phuan ve ko cu. AN RAK PHUAN, a tu zong ah PHUAN DING A SI. Cu caah cun Phuancan a za rih lo ti hi cu Baibal cawnpiak nak pinlei minung ruahnak in chap mi theology a si. Hmai lei zong ah PHUANVIMA DING mi thawngtha cu pennak thawngtha hi a si ko. Hi pennak thawngtha phuan a si dih hnu in pei maw a donghnak cu a phak lai cu.
Amah bel te “mivialte zumh awk ah” ti lo in “Miphunvialte ca tehte siawk ah” Vancung pennak thawngtha cu phuan a si lai a ti ca ah mitampi nih cun an zum duh lai lo ti cu Jesuh bia nih a chimhchung cang.
Cate Tuan Za Kip Thawng
Mt. 6: 10
Pennak thawngtha he pehtlaih in cawnpiak ning le ruah ning tampi a um kho. Minung ruahnak le fimnak in a chuak mi cubantuk ruahnak le cawnpiaknak nih lam a kan pial ter sual nak hnga lo pennak thawnthabia kong hi Baibal cawnpiak ning te in a tlangpi in zoh tuah hnik uh sih. A ruang cu kan zumhnak hram aa bunh nak cu Pathian le Abia ah a si ko caah a si. Amah bia pinlei ah fim i tim tuk hlah uh si law, Pathian chimhmi leng khin cun chap tuk hlah uh si.
I. Pathian duhmi le Pathian tinhmi
(The will of God and The Purpose of God)
Pathian duhmi le Pathian tinhmi aa dannak hi theihfian a herh taktak mi thil a si. Mitampi nih aa khatko lo maw tiah an ruah tawn. Aa dang tuk mi an si zia Baibal ah hmuhkhawh a si.
A. Pathian duhmi/ duhnak (The will of God)
ITim 2:3,4 kan zohtik ah “Mi vialte nih khamhnak hmu hna seh ti le biatak kha hngal hna seh ti a duh mi Pathian kan Khamhtu nih, hi thil hi thil tha a si caah, a duhmi a si” a ti. Hi Baibal kan zoh tik ah mivialte KHAMHNAK hmu hna seh tile BIAKTAK HNGAL hna seh ti hi PATHIAN DUHMI a si ti kan hmuh. A tinhmi a si tiah Baibal nih a chim lo, a duhmi a si a ti deuh. “Duhmi” ti biafang cu a sullam zong a puan deuh. Na duhmi le na tinhmi vunruat tuah law aa dan nak na theih thiam ko lai.
B. Pathian tinhmi (The purpose of God)
Pathian hi zeiruat huaha lo in thil a tuah lengmang mi minung bantuk a si lo. Lehtama pakhat nih cabuai a tuah tik ah, hmuhkhawh in cabuai a tuah hlan ah khin a chung ah cabuai taktak cu a um cang. Zeibantuk in dah ka tuah lai ih, zei pungsan dah a si lai timi vial te kha lehtamapa chung ah a um cia dih mi a si. Cucu cabuai taktak cu a si deuh. A vun tuah ih kan vun hmuhkhawh mi cabuai khi cu a cabuai tak a si mi a hung i langhnak men lawng a si. Cu hmuh khawhmi cabuai cu mei in duah tuah law vut ah a cang dih lai ih a tlau ko lai. Hrawh khawh a si. Sihmansehlaw, hmuhkhawh in a hunglang mi cabuai na hrawh ih a rawk zong hmanh ah, a sertu pa chung ah cabuai atak cu a um peng ko. Va tuah ter than law a mah bantuk te kha a chuak than ko lai. Hmuhkhawh ih a langh hlan ah pei a sertu chung ah pungsan le siding ning vialte cu a um dih cang cu.
Pathian nih minung a sertik ah tinhmi ngei huaha lo in a ser ve lo. A serhlan bakah khin Pathian nih minung aser tik ah zeiban tuk in dah a ser lai ih zei caah dah a ser lai timi vial te Pathian nih a chung lei ah timhtuahnak tinhmi a ngei chung cang. Gen. 1:26-27 kan zoh tik ah Pathian nih “Atu cu minung kan ser cang hna lai, kanmah mui an keng lai i kanmah he kan i lo lai. Nga si hna seh, va si hna seh, inn zuat satil si hna seh, ramlak i a um mi saram a hme he a ngan he si hna seh, an UK dih hna lai,” tiah a ti. Hiti Pathian nih a ti tik ah minung hi a ser rihlo ti theih a hau. Minung a serhlan ih a tinh mi a langhter mi tu khi a si. Cu cu zei dah a si? A ser ding mi minung nih cun sermi ramnung vialte a UK dih lai ti hi a si. Pathian nih minung a ser tik in minung ca ih aa tinh mi cu sual ah a tlu lai ih, fapa ka pek lai ih, thisen thawng in ka ngeihthiam lai ih ka khamh lai ti pawl hi a si lo. Minung ca ih a tinhmi cu UKTU, PENGTU ding ah a si. Sual le khamhnak a um hlan pi ah UKNAK, PENNAK THAWNGtHA cu Pathian thinlung chung ah a rak um diam cang.
Nihin ah mitampi nih Pennak thawngtha kan phuan tik ah thil thar pi ah an ruah tawn. A si lo. Pathian nih a hramthok in minung caah a rak i tinhmi tu khi kan phuan ih kan langhtermi tu a si deuh.
Pathian nih minung caah a tinhmi cu zeizong vialte UKTU si ding a si ko na in , Satan hlennak le thluknak ruang ah cu UKNAK nawl (PENNAK NAWL) cu minung nih a sungh. A sungh lawnghmanh si lo in, sual temtawn nak chung ah a tang, Satan thong chung ah a tang. Cu caah Pathian nih a sermi minung ca ih a tinhmi cu tu tan ah hin cun a tlam tling kho lo. Minung nih a sungh cu teh. A cunglei tahchunhnak bia chimh mi bang in, cabuai a rawk zong ah cabuai a tuahtu pa lungthin in cabuai tak a rawk lo, cu caah cubantuk cabuai qhiamqhiam kha a tuah qhan. UKNAK le PENNAK nawl zong minung nih kan ta a si cang mi sungh ko hmanh uh si law, Pathian chunglei ih Pathian TINHMI “ asermi minung cu uktu dingah” timi cu Satan nih a hrawhkho in a lakpiak kho lo.
II. Pennak hmuhthan nak ding Pathian
thil tuahmi.
Atu kan vun chimh cang bantuk khan PENNAK cu minung nih a sungh. Pathian tinhmi tu cu a rawk hlei lo. Cu caah Pathian nih a tinhmi cu a tlam a tlin ter than lai. Minung sinah cu PENNAK cu a pek than thiamthiam ko lai.
Sihmansehlaw minung cu uktu si tilo in sual nih a ukmi le sermi uktu zong siti lo in sermi nih a uk mi tu ah a hung i chuah cang caah, Pathian nih minung sin ah pennak pek a duh ah cun sual pennak chung khan a minung cu a khamh ih a luat ter hmasa a hau. Cu aa TINHMI minung sinih tlin ter than a duh caah cun pei maw KHAMHNAK cu a vun khan than cu. Khamnhnak hi Pathian nih a hramthok ih aa tinhmi a silo. A tlu cang mi minung pennak a pekthan khawhnak hnga a vun tuah mi rian tu a si. Khamhnak hi zei ah na rel tung lo na ka ti khawh men. Zei rel lo khi a si lo. Pathian tinhmi hi zeidah a si ti langhternak tu a si. Tlukhlan ah cun khamhnak ser hau lo in pennak nawl cu minung sinah Pathian nih direct in a pek colh ko. A tu cu minung cu sual ih a tluk cang caah khamh nak a pek hmasa lo ah cun a pennak chung ah a luh ter kho ti lai lo. A pennak chung ih a lut lo mi cu pennak nawl cu a pe kho fawn lo.
Khamnak tiang lawng hi a za hrimhrim lo. Khamhnak co tianglawng in Pathian duhnak cu a tling kho men, sihman sehlaw a tinh mi cu a tling kho hrimhrim lo. Cu caah khamhnak a co cangmi vial te kha BIATAK theihter ih cu biatak in luat terkha Pathian thil ti ning a si. John. 8: 32 nak ah “Biaktak nan theih lai ih cu biatak nih cun luatnak an pek lei, (an luat ter lai)” a ti.
Mitampi nih kan i thawhthan hoi ih, biatak dang a um lo, khamhnak thawngtha hi biatak cu a si ko a timi an um fawn. ITim 2:3,4 ah khan pei mivial te khamhnak hmu hna seh “ti le” biatak hngal hna seh ti a duhmi Pathian, a ti kha. “TI LE” ti mi nih cun khamhnak hmuh le biatak hngalh hi thil dangdang a si ti a langfiang ter ko lo maw. Ziah aa khah khawh lai ih. Khamhnak hmuh hi a hma sa ding a si ih, khamhnak a hmu cia mi hna nih pei biatak cu an theih lai ih cu biatak nihcun luatnak cu a pek ko hna lai cu.
Hiti hin tahchunnak la tuah uh si law na fiang deuh lai. Lazarus a thih ih a thawhthannak kong khan zoh tuah uh sih. Lazarus cu a thi ti lawng hmanh si lo in a thihnak nili nak a si cang, Jesuh an sin a phak ah khan. Minung lei ruahnak cun i ruahchan awk zeihmanh a umti lo mi dirhmun a si. Kan nih cu thlarau lei ah a thi mi kan si ih kan nun qhan khawhnak hnga zei te hmanh a tuah kho velo mi kan si zia a langh ter. A far le hna zong nih thlan ah cun kal duh hlah uh sih tiah lungdong ngai in an ti cang. A mah Lazarus kong ah a pawngkam minung hmanh an lung a dong cang. Jesuh nih a kalpi thiamthiam ih thlankhar a hun ter hnu ah zeihmanh a tuah kho lo mi Lazarus cu a bia ka khat in nunnak ah thawhter in a um qhan. Jesuh bia ka khat hi kan mah khamhnak caah a tling in a za mi a si ko. A hung nung cang. Nan sual ti lo a kan timi ah khin kan mah ngeihthiamnak cu a tlam a tling, a thisen in a kan tlanh cang. Sual le Satan kut chung in a kan khamh cang. Nunnak ah thawhterthan kan si ve.
Lazarus cu thihnak in nunnak hmu cang ko hmanh sehlaw, a kal kho ding khi a si lo. Ruaktuamnak puan in pei qemqawn a si rih cu. Sualman in (the wages of sin) khamh kan si cang hnu zong ah, nifatin kan nunnak ah sualthawnnak (The power of sin) nih a kan temtawn rih ti cu al awk tha lo in mi hrinthan paohpaoh nih hmuh le ton cio mi thil a si. Cu ca ah Jesuh nih “A temtawn nak kha phoih uhlaw kalseh “ a ti. Jesuh bia bang an phoih piak tik ah a kal kho ve. Biatak nan theih lai ih cu biatak nih an luat ter lai ti cu cucu a si. Nifatin kan nunnak ah khamh a si cang mi cu sualthawnnak chung in kan luat khawhnak ding ah Pathian nih a biaktak akan theihter ih cu biaktak hmang in a kan luat ter . Kan theih awk a si mi cu “PHOIH UH LAW KAL SEH” ti hi a si. Phoih lo mi cu a kal kho lai lo, a nun zong hmanh ah, ti nak a si.
Dotthum in a um
(1) thihnak in nunnak a hmuh
(Amah ten a thothan lo thawhter a si)
(2) a temtawnnak an phoih piak
(amah ten aa phoih lo an phoih piak)
(3) a kal kho ve
(Phoih hmasa hnu lawng ah kal khawh a si.)
Hi thil dotthum nih hin thawnhtha dot thum a langh ter. Cu hna cu(1) Khamhnak thawngtha
(2) Biatak
(3) Pennak thawngtha hna an si.
III. Thawngtha dot(3)
Baibal kan zoh tik ah nihin krifabu chan ah phuan a si mi le Baibal nih a langhter mi thawngtha dotthum a um. Dot thum ti tik ah thawntha pathum a um tinak a si lo. Thawngtha cu pakhat lawng a um. Cu pin thawngtha cu Baibal le Pathian nih a cohlan lo mi a si cang. Gal. 1:8, 9 ah kanmah kan si zong ah, vancungmi a si zong ah, kan in chimhmi thawngtha he aa dang mi thawngtha an chim mi hna cu, hel ah tla ko seh. Hmasa zong ah kan rak chim cang i a tu zong ah kan chim than. Nan rak cohlan cang mi thawngtha he aa dang mi thawngtha an chimtu hna paoh cu hel ah tla ko hna seh!a ti .
Cu caah thawngtha a tak cu pakhat lawng a um. Cucu dotthum in a lang. Hi dotthum a tlin lo ah cun a tlamtling mi thawngtha a si kho lo. Mizeimaw nih kan phuan mi thawngtha cu a dotkhatnak a simi khamhnak thawngtha a si men lai. A tha ve ko, sihmansehlaw a tlam a tling rih lo. Mi zeimaw nih biatak thawntha kan phuan lai. A tha. Sihmansehlaw a tling taktak rih lo. Mi zeimaw nih pennak thawngtha a phuan lai. A tha, si hman sehlaw cu lawng cun a tling ve lo. Thawngtha pakhat a tlam a tling mi thawngtha tak cu, dotthum, khamhnak thawngtha, biatak thawngtha le pennak thawngtha ti in a um mi a si.
I thawh riangmang in “Nan rak co hlan cang mi thawngtha” a ti mi khi, mah le bu hram a rak kan thawhpi tu founder hna le missionary hna an kan chimh mi thawngtha hna ah kan ruah sual ah cun palh cikcek a si ko lai. Zei ca’h tiah, Galati cakuat tial lio ah zei bu dang hmanh a um lo. Pathian krifabu lawnglawng a um mi a si. Cu caah lamkal tu hna hmang in Pathian nih a krifabu sin ah a theih termi a dotthum te in a tlamtling mi thawngtha tu kha a chim duh mi a si deuh. Cu thawntha tling cu Baibal ah langhter in a um ko. Hna a ngei mi nih cun thei hna seh law, hmuhnak mit a ngei mi nih cun hmu ko hna seh.
Thawngtha dotthum nih hin anmah te cio in danlamnak an ngeih cio. Mi tampi nih thawngtha paohpaoh aa khat dih ko an ti tawn. A thleidan zia kan thiam khawhnak dingah kan zoh tuah hnik lai.
(1) Khamhnak thawngtha (Gal. 4:13-15)
Zei ruang ah dah thawngtha kha ka rak in chimh hna ti cu nan hngalh tiah Galati mi hna sin ah Paul nih a ti tik ah hika ih thawngtha a timi hi “GOSPEL” a si ih a chimhduhmi cu nihin ih khamhnak thawngtha kan timi, a si lo ah, velngeihnak thawngtha, timi hi a si. Biatak a si ko ti hlah, a tanglei ah khamhnak le biatak aa dan nak a chimh mi a um rih. THAWNGTHA timi umtuzia cu, misual, sualnak mah thihnak a ing hnga ding mi kan si. Kan aiawh in Jesuh a thih ca ah kan luat. A thisen in Pathian a lomh ter ih ngeihthiamnak kan hmuh. A zummi paoh nih zungzal nunnak an ngei ti mi hi a si.
Paul nih a bia a peh rih ih “Ka pumsa umtuningkha nan caah thil har a rak si nain Pathian vancungmi bantuk in nan rak ka cohlan; Kri Jesuh bantuk in nan rak ka cohlan” a ti. A fiangmi cu khamhnak thawngtha phuan cu a nuam, a chim tu ca zong ah si seh, a ngai tu hna ca zong ah si seh, anuam mi a si ti theih khawh a si. Zei cah tiah Vancungmi bantuk in a chim tu hmanh khi rak co hlan an si. Zei bu paoh ah hi khamhnak thawngtha bia cu innka hun piak dih a si. Biaknak dang hna sin zong ah a tam deuh cu zalong te in phuan khawh a si. A caan ah cun Jesuh Kri rori bantuk hna khin cohlan kan si tawn. Cu ram ah zeimaw zat Bawipa nih a ka tlonlen ter ve ih nuam hi ka ti tuk hringhran.
A peh rih mi cu “Si kho sehlaw nan mitmu hmanh nan rak i khoih hnga ih nan rak ka pek hnga. Cucu keimah hrimhrim nih ka chim ngam” a ti bak. Khamhnak thawngtha ram ah cun thawngqha phor tu hna co mi laksawng a tam ti a fiang. Nihin ah cun mizei maw nih cun Evangelist ti mi biafang (title) kha min hmai ah i bunh riangmang in pawcawmnak tiang ah a hmang mi hmanh um pah lengmang a si cang. A ngaitu lei an i lomh tuk ah pek sianlo mi hmanh khi an ngei ti lo.
Cun pakhat cu, khamhnak thawngqha cu voikhat khamh zungzal ca zalak in a si nak Hebrew cakuat nih fiang te in a kan chimh. Khamh si cang hnu ah nunnak sunghqhan khawh a si maw si lo ti hna nai fian rih lo ah cun Pathian velngeihnak taktak nih an tongh rih lo caah a si lai. Tlawnpal that deuh le biaknak lei i pek khawh deuh tik ih khamh si ban tuk ih i ruah. Tlawmpal nunzia a dik lo tik paoh ih hell tla ding bantuk in i ruahnak lunput hna na ngeih rih ah cun na zumhnak hi Krih nih an tuah piak mi thisen rianquannak cung ah bunh lo in na ziaza le na qhatnak cung ah na bunh rih ti nak a si. Chim duh cu khamhnak cu a fek tuk mi a si.
(2) Biatak (Gal. 4:16,10 John. 8:32.)
Khamhnak thawnqha a va chimhmi hna Galati mi hna sin qhiamqhiam ah Paul nih “ Nan rak i lawm tuk ko kha tah.. a tu hi nan zei dah a ti?” a ti hna. Khamhnak a rak chimh lio ah an lawm tuk ko na in A TU CU an zei dek a ti? An i lawm kho ti rua lo ee. “Atu cu BIAKTAK kan chimh hna ruangh ah nan raal ka si cang dahra?” a ti hna. Aw, khamhnak a chimh lio ih a cohlang i a lawm mi hna nih a mah Paul thiamthiam si ko hmanh sehlaw BIATAK a phuan ca ah an co hlang kho ti lo ih Paul tu kha an raal cang hna ti a fiangmi a si. Cu caah unau KHAMHNAK le BIATAK hi a hmuar zong aa lo bak lo mi an si hna. Khamhnak thawngtha kan phuan lio ih a kan qanh tu hna khi biatak kan aupi tik ah a kan raal tu le a kan doh tu ah an cang tawn. Zei tluk ngeihchiat awk dah a si.
Unau BIATAK na phuan ah cun an daw tu hna khi an raalchanh tu ah an hung chuak ve ko lai. Biatak phuan cu dohnak huahnak a si. Biatak phuan cu mivialte raal cannak a si. A phuang tu lei caah cun mah lei miak nak ding khi a um lo. Sihmanh sehlaw Pathian tu cu aa miak bak ve. Biatak kan phuan lo ah cun zumtu hna sual temtawn nak chung in an luat kho lai lo. Biatak kha an theih lai ih cu biatak nih cun pei maw luatnak tlamtling cu a pek lai cu.
BIATAK ti hmanh hi ka di a riam lo deuh bantuk khin a um. BIATAK TATAK ka ti tawn. Zei ca’h tiah mi nih an phuan ve, kan phuan ve, biatak ciocio, an ti tawn. Ka leh mi hna cu AN BIATAK le KAN BIATAK aa khat lo ti hi a si. Kan ram ah biatak timi biafang hi a laar ngaingai. Sihmansehlaw Baibal chung ih kan hmuh mi Paul hna nih a phuan mi biaktak le nihin kan aupi mi biatak khi a lo hnga maw? Paul phuan mi biaktak ruangah thlarau lei a fale khan a simi Galati krifabu hna nih Paul kha an huat ih an raal. Cu ih a phuan mi biatak cu “Ziah sal si qhan cu nan duh? NITHIANGKHUN, THLATHIANGKHUN, CAAN THIANGKHUN, KUM THIANGKHUN ti ulh kha nan hman?” ti hi a si. Biatak nih cun Nithiangkhun a hloh bak, caan thiangkhun vialte an tlau dih, thlathiangkhun a um ti lo, kum thiangkhun zong a dongh ter bak.
Nihin ah Biatak ka phuan ti qung ih Nithiangkhun ulh kan hman rih ah cun, thawnqha dot (2) nak a si mi biatak thawngqha ram kan phan kho rih lo tinak a si. Tahchun nak ah ni dang vialte nak in zerhpini (Sunday) hna khi thiangkhun in kan ulh an cun, biatak ram kan hlat rih ti nak a si. Thlathiangkhun kan ngeih rih ah cun Biatak nih a kan pemh tatak loh ti nak a si. Tahchunnak ah kumkhat chung ih thla (12) chung hna ah March/ April (Easter Sunday) thla hna maw, chrismas thla (December) Babylon pathian Tamuz chuah thla hna khi phundang deuh pi in, thiangkhun in kan lung nih a ruah rih ah cun, kan kaa lawng nih biatak a chim ih kan nun nih cun Baibal nih a kan fial lo mi a tak a si lo mi tu ah khan aa nuam rih ti nak a si ko cu ta. Nihin Special Sunday hna a tamtuk ning hi, Tharchuah kum, pekkum etc ti te hna kum phundangdang in kum kan thlen mi te hna khi biatak kan pem lo zia langhter tu cawngia an si ko hna.
Biatak cu Jesuh a si. Kan nun a si mi, Krih in a chuak lo mi paoh cu a tak lo an si. A tak a si mi Krih nih nifa mual a phoh lengmang ko lai. Jesuh nih ka Phuanmi hi biatak a si a ti. A si. Pathian bia hi biatak a si fawn. Pathian bia nih a kan fial lo mi perchom ih tuah le ulh mi vialte hi a tak lo mi lawng te an si ko. Biatak na ngeih hnu ah cun a tak lo mi cu na nun ah mual a pho zungzal ko lai. Nupi a ngei taktak mi nih a nupi taktak nak in a nupi hmanthlak (a tak a si lo mi) a uar deuh bal lai lo. A tak maw a tak lo dah na uar deuh. Hihi biatak thawngqha ih thilkalpi ning lam pakhat te ka tar lan mi a si.
(3) Pennak thawngtha. Mt. 24:14
“Cun miphun vialte hna ca i tehte si awk ah Vancung pennak kong thawngqha hi khuazakip ah chim a si lai- cun cu hnu lawng ah cun donghnak cu a si lai.”
Pennak thawngtha kan phuan tik ah mi zeimaw nih cun thil thar, kanmah phuahchommi ah an ruah tawn. Cu tin a si lo. Pennak thawngtha hi Baibal ah fiangte in aa tial mi hmuhkhawh ding in a um ko. Unau pakhat nih “Unaupa, zeiruang ah dah zumtu thawngtha chim tu mitampi hna nih hin, pennak thawngtha bia hi an phuan cio lo?” tiah a ka hal bal. Ka leh mi cu Motor a ngei rih lo mi nih cun motor cu a buai pi tuk lo ih, motor a ngei cang mi caah cun buaipi duhlo zongah buaipi lo kholo a si cang cu teh. Cu bantuk in pennak thawngtha hi a ngei rih lo mi nih cun, motor ngei rih lo pa bang, motor cu ngeih a hau lo a ti ko lai. Pennak thawngtha a ngei lo mi nih a herh lo a ti ve awk a si ko. Ziah a ngeih lo mi cu zei tin? Peter nih pei paisa a hal lengmang mi pa sin ah “ Ka ngeihmi kan pek lai” a ti kha. Peter nih a ngeih lo mi cu midang sin ah pek khawh a si velo teh. A ngeih mi cu Jesuh a si ih “Jesuh min in tho…..”a ti ih, a dam ve bak ko khah. Pennak thawngqha a ngei lo mi nih mi sin ah cun a pe kho ve lai lo.
Chanthen pa(7), (seven despensational truh) kong ah F J Dake, Larkin le C I Scofield le a dangdang cawnpiak nak i lak in Vancungpennak kong thawngtha bia cu kum (7) harnak a donghnak lei ah phuan hnga ding mi a si tiah caan sau pi chimh le phuan a rak si. Nihin zong ah mitam pi nih cun pennak thawngqha cu NIHIN PHUAN AWK A SI LO a ti mi an tam pi. PHUANCAAN A SI RIH LO an ti fawn. Baibal sianginn zeimawzat zong ah hi doctrine ning hin cawnpiak a si. Cu bantuk sianginn ih a kai ih a cawng mi hna zong nih cun Baibal chimhmi nak in an cawnmi tu an i tlaih deuh ih cu ti ko cun a cawnpiak chin mi an tampi ve. (Cu ti ih ka ti tik ah a Pathian a hmetuk, a ruah nak a bi tuk na ka ti ko lai. Baibal chimhmi hmanh tamtuk na lak ah a dang cawnmi cu ka chap cawk lo caah a si.) Baibal nih cun nihin ah phuan rih lo ding cun a ti lemlo.
Nihin ah phuanrih lo ding a si ti ih bia a chimtu hna ruah ah khuaruah har a si ko. A caan a za rih lo ti cu tu hlan kum 2000 lio ah Tipil petu Johan nih zei kong dah a phuan? Vancungpennak a nai cang” tiah pennak kong pei a phuan ko kha. Tu hlan kum 2000 hmanh ih an rak phuan cang mi nihin ih phuan caan a phan rih loh ti cu a mak ko. Jesuh nih teh zei kong dah a phuan? Vancung pennak kong pei a phuan ve ko kha. Jesuh taksa in a nun lio ngei ah a phuan cang mi a tu hi tluk a rau cang mi caan ah pennnak phuan caan a si rih lo ti cu Jesuh nih a rak phuancang qung, kan phiatpiak maw a hauh lai? Zultu pa (12) a thlah hna mi zong nih cun pei pennak cu an phuan ve ko cu. AN RAK PHUAN, a tu zong ah PHUAN DING A SI. Cu caah cun Phuancan a za rih lo ti hi cu Baibal cawnpiak nak pinlei minung ruahnak in chap mi theology a si. Hmai lei zong ah PHUANVIMA DING mi thawngtha cu pennak thawngtha hi a si ko. Hi pennak thawngtha phuan a si dih hnu in pei maw a donghnak cu a phak lai cu.
Amah bel te “mivialte zumh awk ah” ti lo in “Miphunvialte ca tehte siawk ah” Vancung pennak thawngtha cu phuan a si lai a ti ca ah mitampi nih cun an zum duh lai lo ti cu Jesuh bia nih a chimhchung cang.
No comments:
Post a Comment